نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 5 صفحه : 23
«الحمد» [1]و قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ [2]پانزده بار،هركه هر سال اين نماز يكبار بكند از جملۀ محسنان باشد،و هركه هر ماه يكبار بكند [3]از موقنان [4]باشد.و هركه هر شب آدينه بكند [5]از مصلحان باشد،و هركه هر شب بكند [6]،
زاحمني في الجنّة و لم يحص ثوابه الّا اللّه، با من در بهشت مزاحمت كند و ثواب او جز خداى نداند.
بعضى دگر از مفسّران گفتند [7]:آيت در باب چهل مرد آمد از نجران از عرب،و سى و دو مرد از حبشه،و هشت مرد از روم كه ايشان بر دين عيسىاند،و رسول را- عليه السّلام-تصديق كردند،و جماعتى انصاريان كه پيش از هجرت رسول -عليه السّلام-به او ايمان آوردند،چون:سعد بن زراره و البراء بن معرور-و قصّۀ ايشان برفت-آنگه وصف كرد ايشان را به اوصافى محموده كه در ايشان بود،گفت: يُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ ،به خداى ايمان دارند و امربهمعروف كنند و نهى منكر كنند،و به خيرات مسارعت كنند.و در او دو قول گفتند:يكى آنكه مبادرت كنند و شتاب ترس آن را كه فايت شود،چنان كه شاعر گفت:
قدّم جميلا اذا ما شئت تفعله [8]و لا تؤخّر ففى التّأخير آفات أ لست تعلم أنّ الدّهر ذو غير و للمكارم و الاحسان أوقات و قولى ديگر آن است كه:متثاقل و گران نباشند در خيرات كردن،بل سبكبارند و راغب.و فرق از ميان سرعت و عجله آن است كه سرعت تقدّم باشد در آنچه در آن سرعت پسنديده باشد و او محمود است،و ضدّش كه بطوء است مذموم.و عجله تقدّم در چيزى [9]كه در آن تقدّم نبايد كردن و او مذموم است،و ضدّش كه سكون و أناة است محمود.
وَ أُولٰئِكَ مِنَ الصّٰالِحِينَ ،و ايشان از جملۀ صالحاناند و نيكان [10].
وَ مٰا يَفْعَلُوا [11]مِنْ خَيْرٍ فَلَنْ يُكْفَرُوهُ ،حمزه و كسائي و خلف و حفص به«يا»