باشد،يعنى بر پشت زمين آيند پس ازآن‌كه در شكم زمين باشند.و عرب بيابان و زمين ساده را«ساهره»گويد،و بعضى ائمّه لغت گفتند:براى آن«ساهره»خوانند زمين را كه خواب و سهر خلقان بر او باشد،قال اميّة بن أبى الصلت في أنّ السّاهرة هى البر:

و فيها صيد ساهرة و بحر و ما فاهوا به لهم مقيم
أى برّ و بحر،و قال امرؤ القيس:

و لا وقيتم بعده غبها فضاقت عليكم به الساهرة
أى الأرض،و قال أبو ذؤيب:

يرتدن ساهرة كأن جميمها و عميمها أسداف ليل مظلم
وهب گفت:«ساهره»نام كوهى است به نزديك بيت المقدّس.ابن ابى العاتكه گفت:ساهره نام زمينى است ميان كوه حسان و ميان كوه اريحا.سفيان گفت:زمين شام است.قتاده گفت:نامى است از نامهاى دوزخ.

قوله: هَلْ أَتٰاكَ حَدِيثُ مُوسىٰ ،آنگه با رسول عليه السلام-خطاب كرد به صورت استفهام و مراد تقرير،گفت:به تو آمد حديث موسى.

إِذْ نٰادٰاهُ رَبُّهُ بِالْوٰادِ الْمُقَدَّسِ طُوىً ،چون خداى تعالى او را ندا كرد به وادى مقدّس پاك بكرده.«طوى»گفتند:نام وادى است و لا ينصرف است براى آن‌كه علم است و مؤنّث [1]اسم بقعه است.مجاهد و قتاده گفتند:«طوى»معنى آن است كه طوى بالتقديس و البركة،به پاكى و بركت در پيخته است،و اين بر لغت طىّ باشد كه ايشان كسر را فتح كنند،قالوا في بقى:«بقى»و في رضى:

«رضى»،و في رمى:«رمى».و حسن بصرى خواند:«طوى»به كسر«طا»،قال طرفه:

أعاذل إنّ اللوم في غير كنهه علىّ طوى من غيّك المتردّد[60-پ]