على حبّ اللّه او [1]حبّ الطّعام.

و وجهى دگر در آيت آن است كه: عَلىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبىٰ ،اى على حبّ المعطي ذوى القربى،و معنى آيت آن بود كه:مال بدهد براى محبّت ايشان تا آيت مبنى بودهم از عطا دادن [2]،هم از [3]صلت رحم.و بر اين وجه ذَوِي الْقُرْبىٰ مفعول «حبّ»باشد،مفعول«ايتاء»نباشد،و قولهاى اوّل قريب‌تر است.

و وجهى دگر آن است:على حبّ الايتاء،مال دهد با آن‌كه دادن دوست دارد.و قول بيشتر مفسّران از عبد اللّه عبّاس و عبد اللّه مسعود و ربيع و سدّى آن است كه:راجع است با مال،و بيانش آن‌كه عبد اللّه مسعود روايت كرد كه رسول-صلّى اللّه عليه و على آله-گفت:چون او را پرسيدند كه:اىّ الصّدقة افضل؟

قال: ان تعطي و انت صحيح شحيح تأمل الغنى، و

يروى [4]: تأمل العيش و تخشى الفقر فلا تمهّل حتّى اذا بلغت الحلقوم [5]قلت لفلان كذا و لفلان كذا، يكى پرسيد كه:يا [6]رسول اللّه!كدام صدقه فاضل‌تر است؟گفت:آن‌كه بدهى و توتن درست باشى و بخيل امّيد زندگانى دارى و از درويشى ترسى رها نكنى تا جان به گلو [7]رسد،آنگه گويى [8]:اين فلان را و آن فلان را،چه در حال يأس آن رونق ندارد كه در حال سعت [9]و اختيار با تردّد [10]دواعى.

ابو الدّرداء روايت كند كه رسول-عليه السّلام-گفت:مثل آن‌كس كه به در مرگ صدقه دهد،مثل كسى بود كه چيزى به هديّه دهد پس ازآن‌كه سير شده باشد.حق‌تعالى شش كس را ذكر [11]كرد كه مال به ايشان بدهد:اوّل خويشان را، چه صدقه بر ايشان هم صدقه باشد و هم صلت رحم،چنان كه گفت [12]-عليه السّلام:

الصّدقة على القرابة صدقة و صلة.