responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 2  صفحه : 308

تكذيب ايشان را اين آيت فرستاد و بازنمود كه:اين بر نيست،براى آن‌كه اين منسوخ است به توجّه به كعبه.

قتاده و عبد اللّه عبّاس گفتند:آيت پيش از ايجاب فرائض آمد و تحديد [1]حدود شرع از نماز و زكات [2]،و در بدايت اسلام مرد به اين قدر بارّ بودى كه به خداى و رسول ايمان آوردى،چون خداى تعالى حدود و احكام شرع بنهاد،گفت:برّ اين بس نيست كه جهودان و ترسايان برآنند [3]تا حدود و احكام شرع به جاى نيارند از آنچه در آيت شرح داد تا صادق و متّقى و بارّ باشند.

حمزه و حفص خوانند: لَيْسَ الْبِرَّ ،به نصب«برّ»بر آنكه خبر«ليس»باشد.

و أَنْ تُوَلُّوا ،اسم ليس باشد.و باقى قرّاء خوانند:ليس البرّ،به رفع«را»بر آنكه او اسم باشد،و أَنْ تُوَلُّوا ،به جاى خبر و مانند قرائت حمزه [4]،قوله تعالى: مٰا كٰانَ حُجَّتَهُمْ إِلاّٰ أَنْ قٰالُوا [5]... ،و قوله تعالى: فَكٰانَ عٰاقِبَتَهُمٰا أَنَّهُمٰا فِي النّٰارِ خٰالِدَيْنِ فِيهٰا [6]... ،در باب تقديم خبر بر اسم.

مجاهد و ضحّاك و عطا و سفيان گفتند:سبب نزول آيت آن بود كه مردى بيامد و رسول را-عليه السّلام-گفت[204-ر]:يا رسول اللّه!ما البرّ؟برّ چه باشد؟ خداى تعالى اين آيت فرستاد،و اين آنگه بود كه قبله هنوز قرار نگرفته بود،و [7]هركجا كه خواستندى روى فراز كردندى لقوله تعالى: فَأَيْنَمٰا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللّٰهِ [8]... ،بازنمود كه اين قدر عبادت كه شما مى‌كنى گاه متوجّه به مشرق و گاه به مغرب در باب برّ كفايت نيست،گفت: لَيْسَ الْبِرَّ [9]أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ ،«ان»مع الفعل در تأويل مصدر است،و برّ به«لام»تعريف معرفت [10]است و مصدر به اضافت با ضمير،و چون دو معرفت در كلام جمع شود،تو مخيّر باشى هركه را خواهى به اسم توانى كرد و هركه را خواهى به خبر،براى آن اين دو قرائت برعكس يكديگر رواست.


[1] .وز،مر:تجديد.

[2] .همۀ نسخه بدلها:و روزه.

[3] .مج،وز:برّاند.

[4] .مج+و.

[5] .سورۀ جاثيه(45)آيۀ 25.

[6] .سورۀ حشر(59)آيۀ 17.

[7] .همۀ نسخه بدلها+مردم.

[8] .سورۀ بقره(2)آيۀ 115.

[9] .كذا:در اساس،فق،مر:البرّ.

[10] .همۀ نسخه بدلها:معرّف.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 2  صفحه : 308
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست