مقاتل گفت:ما ارسلناك عبثا بغير [1]شىء بل بالحقّ،ما تو را به بازى نفرستاديم،بيانش قوله تعالى: وَ مٰا خَلَقْنَا السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مٰا بَيْنَهُمٰا إِلاّٰ بِالْحَقِّ [2]... ،و جاى دگر گفت: وَ مٰا بَيْنَهُمٰا بٰاطِلاً [3]... ،و هو ضدّ الحقّ.عبد اللّه عبّاس گفت:بالقرآن،دليلش قوله: بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمّٰا جٰاءَهُمْ [4]... ،يعنى بالقرآن.ابن كيسان گفت:بالإسلام،دليلش قوله: وَ قُلْ جٰاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْبٰاطِلُ [5].

بَشِيراً ،اى مبشّرا،فعيل به معنى مفعّل،يعنى بشارت‌دهنده اوليا را و دوستان مرا به ثواب دائم.و«بشارت»هر خبرى [6]باشد متضمّن سرور كه اثر آن بر بشره پيدا شود،و حقيقت او در خير باشد،و در شرّ و عذاب بر مجاز بود براى عرف را من [7]قوله:

فَبَشِّرْهُمْ بِعَذٰابٍ أَلِيمٍ [8] .

وَ نَذِيراً ،اى منذرا،فعيل باشد به معنى مفعل،ترساننده دشمنان را [9]به عقاب.

و نصب هر دو بر حال بود از مفعول. وَ لاٰ تُسْئَلُ عَنْ أَصْحٰابِ الْجَحِيمِ ،عبد اللّه عبّاس گفت:سبب نزول [10]آيت آن بود كه يك روز رسول-عليه السّلام-گفت:

ليت شعرى ما فعل الله بالكفار الذين ماتوا ،كاشكى [11]من بدانستمى كه خداى تعالى با آن كافران گذشته چه كرد،خداى اين آيت فرستاد.

مقاتل گفت:سبب نزول آيت آن بود كه رسول-عليه السّلام-گفت:

لو انزل الله بأسه باليهود لآمنوا ،اگر خداى تعالى عذاب فرستادى جهودان را ايمان آوردندى اين آيت آمد.

نافع و يعقوب و شيبه و اعرج به جزم خواندند [12]:«و لا تسئل»على النّهى [13]، مپرس.و باقى قرّاء به رفع خواندند [14]على النّفى[من بناء ما لم يسمّ فاعله] [15]،تو را نپرسند.و عبد اللّه مسعود«و لن تسئل [16]»خواند،نخواهند پرسيدن تو را.