نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 17 صفحه : 94
انسان [1]،بمثابت مشترى است در آسمان،و او را در دو برج كرد:يكى قوس و يكى حوت،همچنين بصر در دو چشم نهاد.شم در انسان به منزلت مريخ كرد در آسمان و او را دو برج نهاد:يكى عقرب،يكى حمل،همچنين شم در[ممر] [2]دو بينى نهاد.
ذوق در انسان به منزلت زهره كرد در آسمان و آن را دو برج كرد:يكى ثور و يكى ميزان.همچنين ذوق در دو جاى نهاد:از لهات [3]و لسان.لمس در انسان به منزلت عطارد كرد در آسمان،و او را دو برج نهاد:يكى سنبله،يكى جوزا،همچنين لمس در دو دست [4]نهاد.
نطق در انسان به منزلت آفتاب كرد در آسمان،و آن را يك برج كرد و آن اسد است،همچنين نطق را يك آلت نهاد از زبان [5].كتابت در انسان به منزلت قمر است [6]در آسمان،و آن را يك برج نهاد و آن سرطان [7]،همچنين كتابت در دست راست نهاد بر غالب عادت.از آيات آفاق،آفتاب تابان از قطب آسمان،و از آيات انفس نور معرفت در دل مرد خداى دان،بل اين فاضلتر ازآنكه، [8]:
إن شمس النهار تغيب [9]بالليل و شمس القلوب ليس تغيب و از آيات آفاق ماه و ستارگان،گاه ماه به زيادت،گاه به نقصان.در برابر آن علوم نهاد در انسان:علم توحيد براى اديان و علم فقه براى اركان و علم طب براى ابدان و علم نجوم براى ازمان و علم نحو براى تقويم لسان،علم رياضت براى حيوان، علم سياست براى سلطان،علم صحبت [10]براى اخوان،و هذا خطب يطم [11]و امر لا يتم، عمر برسد [12]و او بنرسد،عدالى ما كنت فيه.
حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ ،[171-پ]تا پيدا شود ايشان را كه آن حق است و از خداى است-جلجلاله -چه اگر نه چنين بودى،بر يك وتيرت و نسق نماندى بل مختلف شدى،يعنى اين آيات و ادلت حق است و از خداى است،و قيل: أَنَّهُ ،يعنى [13]،