حمل و عقرب خانۀ [1]مرّيخ است،و ثور و ميزان خانۀ [2]زهره است [3]،جوزاء و سنبله خانۀ [4]عطار داند،و قوس و حوت خانۀ [5]مشترىاند [6]،جدى و دلو خانۀ [7]زحلاند [8]، سرطان[خانۀ] [9]قمر است [10]،اسد خانۀ آفتاب است.
و اين بر[و] [11]ج بر چهار ضرب است:بخشنده بر چهار طبع در چهار فصل [12]هريكى سه برج،و آن را مثلّثات خوانند:حمل و اسد و قوس مثلثۀ نارى است [13]،ثور و سنبله و جدى مثلّثۀ ارضى است،جوزاء و ميزان و دلو مثلّثۀ هواى [14]است،سرطان و عقرب و حوت مثلّثۀ آبى است.
مفسّران خلاف كردند در تفسير بروج،عطيّة العوفى گفت:مراد به بروج كوشكها [15]است كه نگاهبانان و حرس از فرشتگان در او باشند،گفت بيانه قوله تعالى: [وَ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ ،اى قصور محكمة] [16]،و قال الاخطل-شعر:
كانّها[بروج] [17]رومىّ مشيّدة لزّت بجصّ و آجرّ و احجار ابو صالح گفت:بروج،ستارههاى بزرگاند [18].عطا گفت:بروج،«شرج» است و آن درهاى آسمان است كه آن را«مجرّه»خوانند. وَ جَعَلَ فِيهٰا سِرٰاجاً ،در او چراغى كرد يعنى آفتاب،نظيره قوله: ...وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِرٰاجاً [19].
حمزه و كسائى و خلف«سراجا»خواندند به لفظ جمع،و گفتند:مراد ستارگانند.و باقى قرّاء«سراجا»،و المراد به الشّمس. وَ قَمَراً مُنِيراً ،و ماهى تابان.
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهٰارَ خِلْفَةً ،آنگه از جمله تذكّر [20]نعمت و تعداد آثار [21]