فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 544

فرّاء و زجّاج که دو نفر از مفسرین هستند، گفته‌اند: در کلام اضمار هست، و تقدیر آن چنین است: «لیبلوکم فیعلم احسن عملا.»: قدیم تعالی، اگرچه عالم به اشیاست قبل از ایجاد آنها، امّا خلق را آزمایش می‌کند به نوع آزمایشی تا نسبت به آنان علم و آگاهی پیدا کند تا بر فعلشان برحسب کاری که انجام داده‌اند، جزا دهد، و چون پاداش، کیفر، گرامی داشتن و به جلال و شکوه رساندن، پسندیده نیست، مگر بعد از وجود طاعت و معصیت، ناچار است از این‌که تکلیفی، امر و نهی‌ای، در کار باشد، و لذا بر این اساس است که آزمایش نمودن، به‌طور مجاز بر آن جاری گردد. [1]
شیخ ابی علی، فضل بن حسن طبرسی رحمه اللّه در مجمع البیان فی قوله تعالی: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ»، [2] فرموده: «صِبْغَةَ اللَّهِ»؛ یعنی دین خدای تعالی را پیروی کنید، و این، قول ابن عباس و بعضی دیگر از مفسرین است، و نزدیک به این قول از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود: مقصود از آن، «اسلام» است، و در معنای آن گفته‌اند: شریعت خدای تعالی که در آن ختنه کردن معمول می‌باشد، و نیز گفته شده:
یعنی: «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها»، و قوله: «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً»؛ یعنی برای هیچ‌کس، نیکوتر از دین خدای تعالی نیست، و در لفظ استفهام است و در معنا انکار. [3]
نیز فی قوله تعالی: «وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها»، [4] فرموده: خدای تعالی مسلمین را امر نمود به ردّ سلام بر مسلمان، به بهتر از سلامی که گفته شده، اگر مؤمن باشد؛ و گرنه باید در جواب بگوید: «و علیکم» و بر آن چیزی نیفزاید، و لذا قول خداوند: «بِأَحْسَنَ مِنْها»، خاصّ مسلمین است، و قوله: «أَوْ رُدُّوها»، برای اهل کتاب است، و بنابر قول ابن عباس، پس چون مسلمان بگوید: «السّلام علیکم»، پس در جواب بگو: «و علیکم السّلام و رحمة اللّه»، و چون بگوید: «السّلام علیکم و رحمة اللّه»، پس در

[1]. تبیان، ج 10، ص 58.
[2]. بقره/ 138.
[3]. مجمع البیان، ج 1، ص 219.
[4]. نساء/ 86.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 544

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست