مساكين و ايثار درهم نقره را كه اسهل افراد تخيير هستند انتخاب خواهد كرد.

پارۀ از مستندات احكام تخييرى.

1- وَ الَّذِينَ يُظٰاهِرُونَ مِنْ نِسٰائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمٰا قٰالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسّٰا... فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيٰامُ شَهْرَيْنِ مُتَتٰابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسّٰا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعٰامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً - وَ مٰا كٰانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاّٰ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ... وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيٰامُ شَهْرَيْنِ مُتَتٰابِعَيْنِ 3- فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيٰامُ ثَلاٰثَةِ أَيّٰامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذٰا رَجَعْتُمْ بطورى كه ملاحظه ميشود در تمام اين آيات خصال كفاره بقيد ترتيب و با مراعات الاهم فالاهم ايجاب گرديده يعنى نخست عتق رقبه و در صورت عجز از آن صيام شهرين و در صورت عجز از آن اطعام ستين مساكين مقرر شده است و بديهى است ايجاب باين كيفيت را نمى‌توان ايجاب بوجه تخيير دانست.

واجِبِ تَعَبُّدى

-(اصطلاح اصولى)واجب تعبدى عبارت از چيزى است كه صحت آن محتاج به نيت باشد يا آنچه دانسته نشده است مصلحت آن و بالجمله واجب تعبدى آن باشد كه قصد قربت در آن لازم است و بايد به قصد قربت و امتثال و اطاعت آورده شود و اگر قصد اطاعت در آن معتبر نباشد توصلى است چنانكه در تطهير جامه براى نماز كه قصد و قربت لازم نيست و ميان واجب تعبدى و نفسى عموم و خصوص من وجه است مادۀ اجتماع در صلاة استو مادۀ افتراق در نفسى اداء دين است كه تعبدى نيست و در وضوء است كه نفسى نيست و تعبدى است.

(از خزائن ص 232-تقريرات 74)

واجِبِ تَعْيينى

-(اصطلاح اصولى)واجب باعتبار تكليف(مكلف به)بر دو گونه است زيرا گاهى مصلحت در اين است كه مكلف كارى معين و مخصوص را انجام دهد كه واجب تعيينى است و گاهى مصلحت در اين است كه از چند كار كه هر كدام از آنها داراى مصلحت است يكى را انجام دهد(از تقريرات 72)

واجِبِ تَوَصُّلى

-(اصطلاح اصولى) واجبات مقدمى آنچه مطلوب بالذات نيست و وسيله است براى رسيدن بواجب بالذات هو الذى المقصود من ايجابه الوصول الى المأمور به باى وجه اتفق او ما علم انحصار المصلحة فيه فى شىء فلا يحتاج الى النية» و ميان آن و واجب غيرى عموم من وجه است مادۀ اجتماع غسل ثوب است براى نماز كه هم توصلى است و هم غير و مادۀ افتراق وضوء است كه واجب غيرى است نه توصلى و اداء دين است كه توصلى است نه غيرى.

در كليات حقوقى آمده است.

بازاء واجبات توصلى ميشود اعم از عينى و كفائى اخذ اجرت نمود خواه واجب توصلى دينى باشد مثل تعليم احكام و بيان حلال و حرام يا دنيوى مثل صناعات و علم طب و هر آنچه زندگانى جامعه و نظام هيت اجتماع موقوف بر آن باشد.زيرا واجب توصلى بهر نحوى و بهر داعى و سببى در خارج موجود شود مطلوب حاصل