فعل بر او متوقف نباشد و لكن شارع جعل كرده است كه فعل موقوف بر آن باشد مانند طهارت براى نماز 5-آنچه صحت دليل بر آن متوقف است 6-قضيۀ كه جزء قياس باشد (صغرى و كبرى).7-آنچه مباحث آينده كتاب بر آن متوقف است كه مقدمه علم گويند كه شروع در علمى متوقف بر آن باشد.

(كشاف ص 115)تركيبات در معانى اصولى و منطقى 6-مقدمۀ وجود كه تحقيق و وجود ذى المقدمه متوقف بر آنها است مانند آموختن كه مقدمه دانستن است خلاصۀ كلام دربارۀ مقدمات و انواع آن:

مُقَدَّمۀ صِحَّت

-مانند طهارت نسبت به صلاة كه درست بودن ذو المقدمه متوقف بر آن باشد.

مقدمۀ عادى

-در مقابل شرعى و عقلى است رجوع به مقدمه شود.

مُقَدَّمِۀ عِلم

-آنست كه دانستن ذو- المقدمه متوقف بر آن باشد رجوع شود به (تقريرات ص 65).

مُقَدَّمۀ عَقْلى

-در مقابل مقدمۀ عرفى شرعى و عادى است رجوع به مقدمه شود

مُقَدَّمۀ مُسْتَحَبّ

-اصوليان گويند شكى نيست كه مقدمۀ مستحب مانند مقدمۀ واجب كه واجب است مستحب است لكن مقدمۀ حرام و مكروه حرام و مكروه نمى‌باشند زيرا با وجود حصول مقدمه امكان ترك حرام و مكروه هست بنا بر اين دخلى در حصول ذى المقدمه ندارند بر خلاف مقدمه مستحب رجوع به مقدمۀ واجب شود.

مُقَدَّمِۀ موصِلَه

-و مقدمۀ موصلهمقدمه‌ايست كه مطلوب بالغير باشند رجوع به مقدمه واجب شود.

مُقَدَّمِۀ واجِب

-از مباحثى كه در فن اصول مطرح شده است و در پيرامون آن گفتگوئى زياد بميان آمده است مبحث مقدمۀ واجب است و مراد ملازمۀ بين وجوب چيزى و وجوب مقدمۀ آن ميباشد بطور كلى مقدمات بر چند قسم‌اند1-مقدمات داخلى و آن اجزائى است كه مأخوذ در ماهيت مامور به است.

2-مقدمات خارجيه كه خارج از ماهيت‌اند 3-مقدمات عقليه كه مقدماتى هستند كه محال است وجود ذى المقدمه عقلا بدون آنها 4-مقدمات شرعيه كه محال است وجود ذى المقدمه شرعا بدون آن‌ها 5-مقدمات عاديۀ كه ذى المقدمه بدون آنها ممكن است واقع شود الا آنكه عادت جارى است كه ذى المقدمه بواسطۀ آنها حاصل شود.

در اصول رشاد در باب اسباب و مقدمات آمده است:

سبب:صاحب كتاب قوامع الاصول كه تقريرات مرحوم شيخ انصارى را برشته تحرير در آورده در آخر مقالۀ مربوطه بمقدمه واجب چنين نگاشته است:

سبب گاهى بسيط ميباشد و گاهى مركب از امور متعدده در صورت اول آن را علت تامه گويند كه از وجودش معلول و از عدمش عدم معلول لازم ميآيد و در صورت ثانى تمام آن هيئت مركبه را من حيث المجموع علت تامه و هر يك از اجزاء آن را جزو علت نامند و در اين صورت وجود معلول در واقع مستند بوجود جميع آن اجزائى