قَولِ شارِح

-(اصطلاح منطقى) معلومات تصورى بديهى كه موجب وصول به مجهولات تصورى است معرف و قول شارح نامند.

(دستور ج 3 ص 120).

قَهّار

-(اصطلاح كلامى و عرفانى) ذات حق است باعتبار صفت قهاريت كه اوست،قهار بالاستحقاق.

(از تفسير حدائق ص 606).

قَهْر

-(اصطلاح عرفانى)قهر از عبارات اهل الله است كه از روزگاران خود بيان كنند و مراد از آن تأييد حق باشد بفناء كردن مرادها و باز داشتن نفس است از آرزوها «هُوَ الْقٰاهِرُ فَوْقَ عِبٰادِهِ» .

و مراد از لطف تاييد حق باشد ببقاء سر و دوام مشاهدت و قرار حال اندر درجت استقامت تا حدى كه گروهى گفته‌اند كه كرامت از حق حصول مراد است.

در شطحيات است:وضع قدم بر دوزخ تجلى قرب قدم حدوث را فعل او،نعت او صفت اوست.صفت او ذات اوست،واحدى است من جميع الوجوه از قهر به قهر تجلى كند،قهرم قدم عين كنه است،بر قهر فعل غالب شود،تا قهر فعل از قهر قدم پر كند؟تأييد حق است بفناء كردن مرادها و باز داشتن نفس آرزوها چنانكه لطف تأييد حق باشد ببقا عمر و دوام مشاهدت و قرار حال اندر درجت استقامت تا حدى كه گروهى گفته‌اند كه كرامت از حق حصول مراد است (از شطحيات و كشف المحجوب ص 493) .

قَهقَرى

-(اصطلاح بديعى)و نثر يا نظمى را گويند كه اكر از كلمۀ آخر شروع كرده معكوس نمايند نظم يا نثرى ديگر بدست آيد صحيح اللفظ و المعنى مانند«الجفاء ينافى الوفاء كه ميشود «الوفاء ينافى الجفاء»سلمان گويد:

باحسان توئى حاتم برفعت توئى كسرى.

بفرمان توئى آصف ببرهان توئى عيسى..

كه ممكن است گفته شود عيسى توئى به برهان...

(از ابدع ص 335).

قِيادَت

-(اصطلاح فقهى)عبارت از سعى و كوشش براى جمع ميان دو محرم براى جماع است و اين شغل از گناهان كبيره است.

(از شرح لمعه ج 2 ص 294).

در معتقد الاماميه آمده است:

هر كه مردى را با زنى يا با كودكى جمع كند.يا دو زن را از براى فجور جمع كند،هفتاد و پنج تازيانه لازم بود، اگر مرد باشد يا زن،آزاد باشد يا بنده، سر او ببايد تراشيدن و در شهر مشهور گردانيدن.و با زن نيز اين معامله كردن.

و اگر بار دوم همين كند،حدش بزنند، و از شهرش بيرون كنند.و اگر سوم بار رجوع كند،روايت كرده‌اند كه حدش بزنند.و اگر چهارم باشد،توبه بر وى عرضه كنند.اگر قبول نكند،وى را بكشند و پنجم بار بكشند بى‌آنكه ازو توبه خواهند.

(معتقد الاماميه ص 499)

قِيَاس

-(اصطلاح منطقى و اصولى) در منطق قياس گفتارى است مركب از دو يا چند قضيه كه تسليم بآن موجب