بود در فوق ارض و قوسى كه بين آن دو بود در تحت زمين عبارت از قوس ليل كوكب بود.

پس قوسى بود مرئى در بالاى افق و قوس الليل آنچه در زير افق است.

(رجوع شود به رسائل اخوان رساله سوم ص 90).

و البته كلمۀ قوس بطور مطلق نام ديگرى بود از رامى كه نخستين كوكب آن صورت را نصل گويند

قوس قزح

-(اصطلاح فلسفى)در زير عنوان كلمۀ قوس قزح در دستور- العلماء آمده است.اين كلمه مركب بتركيب اضافى است و در بعضى از كتب قوس و قزح بواو نوشته شده است و در كتاب كنز اللغة است كه قوس اسم كوه است و معناى قوس قزح يعنى قوسى كه از پشت كوه ظاهر ميگردد و سبب تكوين آن انعكاس شعاع خورشيد در اجزاء رطبۀ هوائيه است و آن دائره‌ايست كه در موقع بارش و يا ابرى در جهت افق ديده ميشود و آن را رنگها مختلف است و متلون است.

(شفا ج 1 ص 262،265-دستور ج 3 ص 120).

القَولُ بالمُوجَب

-(اصطلاح بديعى) و آنست كه صفتى در كلام غير كنايه از امرى باشد و متكلم آن را در سخن بياورد و كنايه از امرى ديگر قرار دهد چنانكه در اين آيه يَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنٰا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَ لِلّٰهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ و در كلام منافقين اعز كنايه از خودشان و اذل كنايه از مؤمنان است كه خداوند در رد آنها عزت را صفت غير منافق قرار داده است و ازين قبيلاست ربانى گويد:

گفت خوابت هيچ ميآيد بچشم
گفتم آرى تا به بينم روى تو
گفت رفتى سوى باغ و بوستان
گفتم آرى بشنوم تا بوى تو
گفت ميشايد تو را زنجير و بند
گفتم آرى حلقۀ گيسوى تو
(از ابدع ص 336-337)

قُونَويَّه

-(اصطلاح عرفانى)فرقه از متصوفه به شيخ صدر الدين محمد بن اسحاق قونوى منسوب است و قونيه از شهرهاى روم(آسياى صغير)است و مولانا جلال الدين مولوى و حسام الدين چلبى و شمس تبريزى و بسيارى از مشايخ از آن ديارند.

گويند كه مولانا به مجلس شيخ صدر الدين درآمد.شيخ سجاده خود را بايشان داد ولى مولانا نپذيرفت و گفت بقيامت چگويم اگر چنين بى‌ادبى كنم.شيخ گفت سجاده‌اى كه ترا نشايد مرا نيز نشايد و سجاده بيك سوى افكند و فرمود:

لو كان فينا للاهوته صورة
هى انت لا اننى و لا اتردد
و نيز شيخ صدر الدين در حق مولانا گفته است:خوانسالار فقر محمدى اوست و ما نيز بطفيل وى ذوق كنيم...

(از طرائق الحقائق-ج 2-ص 161).

قولِ جازِم

-(اصطلاح منطقى) قضيۀ كه مفيد يقين باشد قول جازم و برهان خوانند.

(اساس الاقتباس ص 342-مصنفات بابا ج 2 ص 38) .