بالعكس،و در اصطلاح صولتى است كه منشأ آن هواى نفس و استيلاى او بود و موجب صدور افعال و اعمالى است مخالف با شرع بدين جهت باد مخالف باشد.

الدُّبَّه

-(اصطلاح هيوى و نجومى) ستارگان گرد دب اكبر بود يعنى ستارگانى كه كمر دب اكبر را بوجود آورده‌اند(بضم دال و فتح باء).

دَبَران

-(اصطلاح هيونى و نجومى) بفتح دال و با و منزل چهارم از منازل 28 گانۀ قمر بود و علامت آن ستاره‌ايست روشن از قدر اول و چهار ستارۀ ديگر از قدر ثالث بر صورت...و آن ستارۀ روشن كه بر طرف او بود بمنزلۀ چشم جنوبى ثور است و از اين جهت آن را عين الثور خوانند و آنكه بر طرف ديگر است بمنزلۀ چشم شمالى ثور است و آنكه بر زاويه است بمنزلۀ بينى او و چون تابع ثريا بود او را دبران ناميده‌اند و تابع النجم و تالى النجم و مجدح(بضم جيم و فتح دال)نيز گويند و مجدح چوبى بود داراى دو شعبه (از بيست باب ملا مظفر).

(مجدج و مجدح هر دو ديده شد)

دَبُوس

-(اصطلاح نجومى)و ستارۀ بود واقع در دست راست جاثى و آن را حامل الدبوس گويند و گفته‌اند حامل الدبوس كوكبى بود واقع بر كتف راست و از جمله ستارگان جاثى مرفق الجاثى،معصم الجاثى است.

(دبوس.بفتح دال)(از كشاف ص 465)

دِثار

-(اصطلاح عرفانى)دثار جامه‌اى را گويند كه بالاى شعار مى‌پوشند مانند«جبه»و«فرجى»و غيره و اين عمل را در مرتبت كمال عبوديت و بعد از سير و سلوك و انجام وظايف كنند و آن را حقوقى است بنده بايد متحقق بمرتبت كمال انسانيت شده باشد و طريقت و شريعت را پاى بند شده باشد.(از دستور العلماء- اصطلاحات صوفيه خطى ثبت 854).

دثور

-(اصطلاح عرفانى)مراد از دثور هلاك و فنا است.

(از اسفار ج 2 ص 173)

دَجاجَه

-(اصطلاح نجومى)و نام ديگرى است از صورت طائر.(رجوع شود به صور الكواكب ص 70).

(بفتح و ضم دال).

بهر حال يكى از صور كواكب شمالى بود واقع در مجره(كهكشان)و ستارگان آن عبارتند از ردف(ذنب الدجاجة) منقار الدجاجه.

صدر الدجاجه ركبة الدجاجه ظلف الدجاجه جناح الدجاجه

دَخيل

-(اصطلاح ادبى)و در لغت بمعناى بميان در آينده است و در اصطلاح عبارت از حروف متحركى است كه واسطۀ ميان الف تأسيس و روى باشد مثل واو باور، داور،و ياء«شمايل و قبايل»(از دره نجفى ص 66).

دَرّاكِ فَعّال

-(اصطلاح فلسفى)موجود حى است«الحى هو الدراك الفعال».

(از مجموعۀ دوم مصنفات ص 117)

درايت

-(اصطلاح منطقى)درايت عبارت از معرفتى است كه حاصل ميشود