احكام خمس

[احكام خمس از رساله امام خمينى ره]

[چيزهائى كه خمس در آنها واجب است.]

مسأله 1751 در هفت چيز خمس واجب مى‌شود: اوّل: منفعت كسب (1) . دوم: معدن. سوم: گنج. چهارم: مال حلال مخلوط به حرام. پنجم: جواهرى كه بواسطۀ غواصى يعنى فرو رفتن در دريا به دست مى‌آيد. ششم: غنيمت جنگ. هفتم: زمينى كه كافر ذمّى از مسلمان بخرد (2) . و احكام اينها مفصلاً گفته خواهد شد.

(1) مكارم : اوّل: منافع كسب و كار. .

زنجانى : اوّل: منفعت كسب و فايده‌هاى ديگر. .

(2) سيستانى : بنا بر مشهور. .

مكارم : بنا بر احتياط واجب. .

زنجانى : و احكام اينها و تفاوتهاى آنها در كيفيت وجوب خمس و مصرف آنها در آينده گفته خواهد شد.

1 منفعت كسب

[مسأله 1752]

مسأله 1752 هرگاه انسان از تجارت يا صنعت، يا كسبهاى ديگر مالى به دست آورد، اگر چه مثلاً نماز و روزۀ ميّتى را بجا آورد و از اجرت آن، مالى تهيّه كند، چنانچه از مخارج سال خود او و عيالاتش زياد بيايد، بايد خمس، يعنى پنج يك آن را به دستورى كه بعداً گفته مى‌شود بدهد. (1)

(1) مكارم : مسأله هر گاه انسان از طريق زراعت يا صنعت يا تجارت يا از طريق كارگرى و كارمندى در مؤسسات مختلف درآمدى به دست آورد، چنانچه از مخارج سال او و همسر و فرزندان و ساير كسانى كه نفقه آنها را مى‌دهد زياد آيد، بايد خمس (پنج يك) آن را به شرحى كه بعداً گفته مى‌شود بپردازد.

[مسأله 1753]

مسأله 1753 اگر از غير كسب مالى به دست آورد (1) ، مثلاً چيزى به او ببخشند (2) واجب نيست خمس آن را بدهد (3) ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه اگر از مخارج سالش زياد بيايد، خمس آن را هم بدهد.

(1) سيستانى : بجز مواردى كه در مسائل بعد استثنا مى‌شود. .

(2) گلپايگانى ، صافى : مثلاً چيزى به وصيّت به او بدهند يا ببخشند يا هديه كنند يا جايزه دهند. .

بهجت : مثلاً چيزى به او ببخشند يا جايزه بدهند، يا اينكه از راه وصيّت يا نذر شخصى يا عمومى يا وقف، چيزى به او برسد. .