س 2092: شخصى مقدارى آب و زمين زراعى را وقف پسران خود نموده، ولى به علت كثرت اولاد و سنگينى كارهاى كشاورزى و كمى محصول، كسى تمايلى به زراعت در زمين ندارد و به همين دليل وقف در آينده نزديك، خراب و از قابليت انتفاع خارج خواهد شد، آيا جايز است به همين دليل، زمين و آب مذكور فروخته شوند و پول آنها در كارهاى خير مصرف شود؟ ج: تا زمانى كه وقف، قابليت انتفاع و استفاده در جهت وقف را دارد، هر چند با اجاره دادن آن به بعضى از موقوف عليهم يا به شخص ديگر و مصرف اجاره آن در جهت وقف باشد و يا نوع استفاده از آن تغيير كند، فروش و تبديل آن جايز نيست، و در صورتى كه به هيچ وجه قابل انتفاع نباشد، فروش آن جايز است، ولى در اين صورت واجب است با پول آن ملك ديگرى خريده شود تا منافع آن در جهت وقف به مصرف برسد.

س 2093: منبرى براى مسجد وقف شده است ولى به علت ارتفاع زياد عملاً قابل استفاده نيست، آيا تبديل آن به منبر مناسب ديگرى جايز است؟ ج: اگر با شكل خاص فعلى آن در اين مسجد و يا مساجد ديگر قابل استفاده نيست، تغيير شكل آن اشكال ندارد.

س 2094: آيا فروش زمين‌هايى كه وقف خاص بوده و واقف بر اثر اجراى قانون اصلاحات ارضى آنها را بدست آورده، جايز است؟ ج: اگر واقف در هنگام وقف، مالك شرعى چيزى باشد كه وقف كرده است و وقف هم بر وجه شرعى توسط او محقق شده باشد، خريد و فروش و تغيير و تبديل آن توسط او يا ديگرى صحيح نيست هر چند وقف خاص باشد، مگر در موارد خاص استثنايى كه شرعاً در آن موارد فروش و تبديل آن جايز است.

س 2095: پدرم قطعه زمينى را كه تعدادى درخت خرما در آن وجود دارد براى اطعام در ايّام عاشورا و شبهاى قدر وقف كرده است و اكنون حدود صد سال از عمر درختهاى موجود در آن مى‌گذرد و از قابليت انتفاع خارج شده‌اند، با توجّه به اينكه اين جانب پسر بزرگ و وكيل و وصىّ پدرم هستم، آيا جايز است اين زمين را فروخته و با پول آن مدرسه و حسينيه‌اى بسازم تا صدقه جاريه‌اى براى پدرم باشد؟ ج: اگر زمين هم وقف باشد، به مجرّد خروج درختان وقفى موجود در آن از قابليت انتفاع، فروش و تبديل آن جايز نمى‌شود، بلكه واجب است در صورت امكان به جاى آنها هر چند با صرف پول درختانى كه از قابليّت انتفاع، خارج شده‌اند درختان جديد خرما، كاشته شود تا منافع آنها در جهت وقف مصرف شود و در غير اين صورت بايد از زمين موقوفه بصورت ديگرى استفاده شود هر چند با اجاره دادن آن براى زراعت يا ساخت خانه و مانند آن و مصرف درآمد آن در جهت وقف باشد و بطور كلّى تا زمانى كه به نحوى از انحاء، استفاده از زمين موقوفه امكان دارد، خريد و فروش و تبديل آن جايز نيست، ولى فروش نخلهاى موقوفه در صورتى كه ثمره ندهند اشكال ندارد و در صورت امكان بايد پول آنها براى كاشت درختهاى جديد مورد استفاده قرار گيرد و در صورتى كه امكان نداشته باشد، بايد در همان جهت وقف مصرف گردد.

س 2096: شخصى مقدارى آهن و لوازم جوشكارى را براى ساخت مسجد در مكانى هديه