(و اگر مى‌خواهد راجع به مال خودش قسم بخورد بايد در حال بالغ شدن سفيه نباشد (2) و حاكم شرع او را از تصرّف در اموالش منع نكرده باشد) و از روى قصد و اختيار قسم بخورد (3) ، پس قسم خوردن بچه و ديوانه و مست (4) و كسى كه مجبورش كرده‌اند، درست نيست و همچنين است اگر در حال عصبانى بودن بى‌قصد (5) قسم بخورد (6) دوم: كارى را كه قسم مى‌خورد انجام دهد (7) بايد حرام و مكروه نباشد و كارى را كه قسم مى‌خورد ترك كند، بايد واجب و مستحبّ نباشد (8) و اگر قسم بخورد كه كار مباحى را بجا آورد (9) ، بايد ترك آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد و نيز اگر قسم بخورد كار مباحى را ترك كند بايد انجام آن در نظر مردم بهتر از تركش نباشد (10) . سوم: به يكى از اسامى خداوند عالم قسم بخورد كه به غير ذات مقدس او گفته نمى‌شود مانند «خدا» و «اللّٰه» (11) و نيز اگر به اسمى قسم بخورد كه به غير خدا هم مى‌گويند ولى به قدرى به خدا گفته مى‌شود كه هر وقت كسى آن اسم را بگويد، ذات مقدّس حقّ در نظر مى‌آيد، مثل آن كه به خالق و رازق قسم بخورد صحيح است (12) . بلكه اگر به لفظى قسم بخورد كه بدون قرينه، خدا به نظر نمى‌آيد ولى او قصد خدا را كند بنا بر احتياط بايد به آن قسم عمل نمايد. چهارم: قسم را به زبان بياورد و اگر بنويسد يا در قلبش آن را قصد كند صحيح نيست (13) ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحيح است (14) . پنجم: عمل كردن به قسم براى او ممكن باشد و اگر موقعى كه قسم مى‌خورد ممكن باشد و بعد تا آخر وقتى كه براى قسم معين كرده عاجز شود يا برايش مشقّت داشته باشد، قسم او از وقتى كه عاجز شده به هم مى‌خورد (15) .

(1) مكارم : هرگاه كسى با شرايط ذيل قسم ياد كند بايد به قسم خود عمل نمايد وگرنه كفّاره دارد: . .

(2) مكارم : بايد سفيه نباشد. .

(3) اراكى ، گلپايگانى ، صافى ، بهجت ، سيستانى : كسى كه قسم مى‌خورد بايد بالغ و عاقل باشد و از روى قصد و اختيار قسم بخورد. .

خوئى ، تبريزى : كسى كه قسم مى‌خورد بايد بالغ و عاقل باشد و از روى قصد قسم بخورد. .

(4) مكارم : قسم خوردن بچه و ديوانه. .

(5) گلپايگانى ، صافى : بى‌اختيار. .

سيستانى : بى‌قصد يا بى‌اختيار. .

(6) زنجانى : اوّل: كسى كه قسم مى‌خورد بايد مميّز و عاقل باشد و از روى قصد و اختيار قسم بخورد، پس قسم خوردن غير مميّز و ديوانه و مست و كسى كه مجبورش كرده‌اند درست نيست ولى اگر كسى كه مجبورش كرده‌اند بعداً قسمى را كه خورده اجازه دهد، صحيح خواهد شد، و نيز اگر در حال عصبانى بودن بى‌قصد يا بى‌اختيار قسم بخورد صحيح نيست، و قسم بچۀ مميّز بدون اذن يا اجازۀ ولىّ صحيح نيست.

(7) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : كارى را كه براى ( خوئى : انجام) آن قسم مى‌خورد. .