مانند گنجشك چنانچه بعضى از اين امور قابل تشخيص يا جدا كردن نباشد خوردن آن اشكال ندارد.

صافى : بنا بر احتياط مستحبّ از چيزى كه در ميان سم است، و به آن ذات الاشاجع مى‌گويند اجتناب شود.

بهجت : مسأله خوردن پنج چيز از حيوانى كه حلال گوشت است و به دستور شرع آن را سر بريده‌اند حرام است كه عبارتند از:1 طحال (سپرز)2 نرى 3 دنبلان 4 خون 5 فضله و سرگين. هر چه در نظر مردم جزء چيزهاى خبيث باشد و متعارف مردم از آنها متنفّر باشند، خوردن آنها حرام است. و بنا بر احتياط واجب بايد از خوردن ده چيز اجتناب كرد، اگر چه جزء چيزهاى خبيث نباشند، كه عبارتند از:1 مثانه (بولدان)2 زهره‌دان، 3 بچه‌دان، 4 فرج 5 غُدد، كه آنها را دُشْوِل هم مى‌گويند.6 نخاع (مغز حرام) ، كه داخل ستون فقرات و گردن است.7 نخود مغز (و آن چيزى است در مغز به شكل نخود) .8 چيزى كه در ميان سُمّ است و به آن ذات الأشاجع هم مى‌گويند.9 حدقۀ چشم 10 پى دو طرف تيرۀ پشت.

مكارم : مسأله چهار ده چيز از حيوانات حلال گوشت (بنا بر احتياط واجب در بعضى از آنها) حرام است:1 خون 2 نرى 3 فرج 4 بچه دان 5 غُدد كه آن را دشول مى‌گويند.6 تخم كه آن را دنبلان مى‌گويند.7 دانۀ كوچكى كه در مغز سر است و به شكل نخود مى‌باشد.8 مغز حرام كه در ميان تيرۀ پشت است.9 پى كه در دو طرف گردن قرار دارد و تا تيرۀ پشت كشيده شده.10 زهره‌دان.11 سپرز (طحال) .12 مثانه (محلّ اجتماع بول) .13 سياهى چشم 14 چيزى كه در ميان سم است و عرب آن را ذات الأشاجع مى‌گويد، اين در حيوانات بزرگ است، امّا در حيوانات كوچكى مانند گنجشك چنانچه بعضى از اين امور قابل تشخيص يا جدا كردن نيست، خوردن آن اشكالى ندارد.

زنجانى : مسأله چهارده چيز از اجزاء حيوانات حلال گوشت حرام است:1 خون 2 نرى 3 فرج 4 بچه‌دان 5 غدد كه آن را دشول مى‌گويند.6 تخم كه آن را دنبلان مى‌گويند.7 چيزى كه در مغز كله است و تقريباً به اندازه نصف نخود است.8 مغز حرام كه در ميان تيره پشت است.9 پى كه در دو طرف تيره پشت است.10 زهره‌دان 11 سپرز (طحال)12 بول‌دان (مثانه)13 سياهى چشم 14 چيزى كه در ميان سم است و به آن ذات الاشاجع مى‌گويند.

حرمت برخى از اين چيزها بنا بر احتياط مى‌باشد.

[مسأله 2627]

مسأله 2627 خوردن سرگين و آب دماغ حرام است و احتياط واجب آن است كه از خوردن چيزهاى خبيث ديگر كه طبيعت انسان از آن متنفر است اجتناب كنند (1) ولى اگر پاك باشد و مقدارى از آن به طورى با چيز حلال مخلوط شود كه در نظر مردم نابود حساب شود، خوردن آن اشكال ندارد.

(1) اراكى : خوردن سرگين و بول حيوان و آب دماغ و چيزهاى خبيث ديگر كه طبيعت انسان از آن متنفّر است حرام مى‌باشد. .

گلپايگانى : خوردن خبائث يعنى چيزهايى كه طبيعت انسان از آن متنفّر است، حرام مى‌باشد. .

نورى : خوردن سرگين و آب دماغ و بطور كلّى چيزهاى خبيث كه طبيعت انسان از آن