مكارم : خمس ساقط نمى‌شود، همچنين اگر بميرد و مسلمانى آن زمين را از او به ارث ببرد احتياط آن است كه خمس آن را بپردازد.

(3) گلپايگانى ، صافى : بايد خريدار خمس آن را بدهد. .

فاضل : بايد كافر ذمّى خمس آن را بدهد. .

(4) گلپايگانى ، صافى : بايد وارث او خمس آن زمين را بدهد.

[مسأله 1831]

مسأله 1831 اگر كافر ذمّى موقع خريد زمين شرط كند كه خمس ندهد (1) يا شرط كند كه فروشنده خمس آن را بدهد، شرط او صحيح نيست و بايد خمس را بدهد، ولى اگر شرط كند كه فروشنده مقدار خمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد (2) اشكال ندارد.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه سيستانى نيست

(1) بهجت : شرط باطل و معامله صحيح است و بنا بر أظهر بايد خمس آن را بدهد؛ و اگر شرط كند كه فروشنده خمس آن را بدهد، معامله و شرط هر دو صحيح است.

مكارم : شرط او باطل است و بايد خمس آن را خودش بپردازد، ولى اگر شرط كند فروشنده به جاى او مقدار خمس را بدهد عمل به اين شرط لازم است.

(2) خوئى ، تبريزى : بر فروشنده لازم است كه عمل به شرط نمايد.

صافى : لازم است مسلمان به شرطى كه بر او شده عمل نمايد.

[مسأله 1832]

مسأله 1832 اگر مسلمان زمينى را به غير خريد و فروش، ملك كافر (1) كند و عوض آن را بگيرد، مثلاً به او صلح نمايد (2) بنا بر احتياط واجب در ضمن عقد با كافر ذمّى شرط كند كه خمس آن را بدهد

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه سيستانى نيست

(1) خوئى ، فاضل ، تبريزى : كافر ذمّى. .

(2) گلپايگانى ، خوئى ، فاضل ، تبريزى ، مكارم ، صافى ، نورى : كافر ذمّى بايد خمس آن را بدهد ( فاضل ، مكارم : بنا بر احتياط واجب) .

بهجت : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1829

[مسأله 1833]

مسأله 1833 اگر كافر ذمّى صغير (1) باشد و ولىّ او برايش زمينى بخرد (2) احتياط واجب آن است كه تا بالغ نشود خمس زمين را از او نگيرند (3)

اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: سيستانى و مكارم نيست

(1) بهجت : يا ديوانه. .

(2) نورى : بايد خمس زمين را از او بگيرند.

(3) اراكى ، گلپايگانى ، صافى ، بهجت : ولىّ بايد خمس آن را بدهد ( بهجت : بنا بر احتياط واجب) .

خوئى ، تبريزى : احتياط واجب آن است كه در ضمن معامله با او شرط كنند كه خمس آن را بدهد.

فاضل : بنا بر احتياط واجب، لازم است ولىّ او خمس آن را از همان زمين يا قيمت آن بپردازد.