بهجت : مسأله در موقع اعلان بعضى از اوصاف مال پيدا شده را مىگويد كه تا حدودى آن را بشناساند و بعضى ديگر را نمىگويد تا مالك حقيقى را بشناسد.
مكارم : مسأله بايد در موقع اعلان كردن، طورى بگويد كه نشانههاى آن روشن نشود و اگر كسى آمد و نشانههاى آن را داد به طورى كه اطمينان حاصل شد مال او است بايد به او بدهد، ولى لازم نيست نشانههايى را كه بيشتر اوقات، صاحب مال هم ملتفت آن نيست، بگويد.
سيستانى : مسأله چيزى را كه پيدا كرده بايد بطورى اعلان كند كه اگر صاحب آن بشنود احتمال دهد كه آن چيز مال اوست. و اين امر به حسب اختلاف موارد فرق مىكند مثلاً گاهى همين قدر كافى است كه بگويد: چيزى پيدا كردهام، ولى در بعضى موارد بايد جنس آن را نيز تعيين كند مثلاً بگويد: قطعهاى طلا پيدا كردهام، و در بعضى موارد بايد بعضى از خصوصيات را اضافه كند، مثلاً بگويد: گوشوارهاى طلا پيدا كردهام؛ ولى در هر صورت بايد تمام خصوصيات را نگويد تا متعيّن نشود. و بايد در جايى اعلان كند كه احتمال بدهد خبر به صاحبش مىرسد.
زنجانى : مسأله در هنگام اعلان بايد عبارتى را برگزيند كه بيش از همه شنونده را متوجّه مال گمشده و صفات آن بنمايد؛ بنا بر اين معمولاً نمىتواند بگويد كه «چيزى يا مالى پيدا شده» ؛ بلكه مثلاً بايد بگويد: «طلا يا نقره يا ظرف يا پيراهنى پيدا شده است» البتّه نبايد تمام ويژگىهاى آن را هم ذكر كند، بلكه بايد هنوز چيز پيدا شده در بوته ابهام باقى باشد، خلاصه بايد بهترين راهى را كه مال را به صاحبش مىرساند برگزيند؛ عبارت اعلان نه كاملاً مبهم باشد و نه كاملاً مشخّص، بلكه ما بين اين دو حالت باشد.
[مسأله 2577]
مسأله 2577 اگر كسى چيزى را پيدا كند و ديگرى بگويد مال من است (1) در صورتى بايد به او بدهد كه نشانههاى آن را بگويد (2) و يقين پيدا كند كه مال او است (3) ولى اگر ذكر نشانهها فقط موجب گمان مالك بودنش باشد مخير است كه به او بدهد يا از دادن به او خوددارى نمايد.
(1) خوئى ، سيستانى ، تبريزى : و نشانههاى آن را بگويد، در صورتى بايد به او بدهد كه اطمينان داشته باشد مال اوست و لازم نيست نشانههايى را كه بيشتر اوقات، صاحب مال هم ملتفت آنها نيست، بگويد.
زنجانى : و نشانههاى آن را بگويد، اگر اطمينان نباشد مال اوست نمىتواند به او بدهد و اگر اطمينان باشد بايد به او بدهد و لازم نيست نشانههايى را كه بيشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نيست بگويد.
بهجت : اگر يقين يا اطمينان پيدا كند كه راست مىگويد يا دو شاهد عادل شهادت دهند و يا ادّعاكننده قسم بخورد كه مال اوست، واجب است به او داده شود، ولى اگر از نشانه دادن او فقط گمان برايش حاصل شود يا يك شاهد عادل شهادت دهد، مخيّر است به او بدهد يا ندهد و در صورتى كه گمان قوى پيدا كند، وجوب تحويل به او خالى از وجه نيست.
(2) گلپايگانى ، صافى ، نورى : ولى لازم نيست نشانههايى را كه بيشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نيست، بگويد.