كشيده‌اند مى‌تواند عقد را به هم بزند. در تمام چهار صورتى كه ذكر شد زن مى‌تواند بدون طلاق عقد را به هم بزند. ولى در صورت سوم كه ناتوانى جنسى دارد لازم است كه زن به مجتهد جامع الشّرائط يا به وكيل او مراجعه نمايد و مجتهد جامع الشّرائط شوهر را تا يك سال مهلت مى‌دهد، چنانچه شوهر نتوانست به آن زن يا زنى ديگر نزديكى كند، پس از آن زن مى‌تواند عقد را بهم بزند و اگر آلت مردى بعد از نزديكى بريده شود و زن عقد ازدواج را فسخ كند فسخ اثرى ندارد اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه شوهر او را طلاق دهد.

سيستانى : مسأله اگر زن بعد از عقد بفهمد كه شوهر او آلت مردى نداشته، يا بعد از عقد پيش از نزديكى يا پس از آن آلت او بريده شود يا مرضى دارد كه نمى‌تواند نزديكى نمايد، هر چند آن مرض بعد از عقد و پيش از نزديكى يا پس از آن عارض شده باشد؛ در تمام اين موارد، بى‌طلاق مى‌تواند عقد را به هم بزند، و اگر زن بعد از عقد بفهمد كه شوهرش پيش از عقد ديوانه بوده است يا اين كه پس از عقد خواه بعد از نزديكى يا قبل از آن ديوانه شود، يا اين كه بفهمد كه او در هنگام عقد تخمهايش كشيده يا كوبيده شده بوده است يا اين كه در آن هنگام مرض خوره يا برص يا كورى داشته است، در تمام اين موارد احتياط واجب آن است كه زن عقد را بهم نزند و اگر چنين كرد احتياط واجب آن است كه اگر بخواهند به زندگى زناشوئى ادامه دهند دوباره عقد كنند و اگر بخواهند جدا شوند طلاق داده شود و در صورتى كه شوهر نمى‌تواند نزديكى نمايد و زن بخواهد عقد را به هم بزند، لازم است كه اوّل رجوع به حاكم شرع يا وكيل او نمايد و حاكم، شوهر را يك سال مهلت مى‌دهد و چنانچه شوهر نتوانست به آن زن يا زنى ديگر نزديكى كند پس از آن، زن مى‌تواند عقد را به هم بزند.

زنجانى : مسأله اگر زن بعد از عقد بفهمد كه شوهر او ديوانه بوده است يا بعد از عقد ديوانه شود (خواه پيش از نزديكى كردن با او باشد يا بعد از آن) يا بعد از عقد بفهمد كه آلت مردى ندارد يا بعد از عقد و پيش از نزديكى كردن، آلت مردى وى بريده شود يا بعد از عقد بفهمد كه مرضى دارد كه نمى‌تواند وطى و نزديكى نمايد يا تخمهاى او را كشيده‌اند، مى‌تواند عقد را بهم بزند و اگر بعد از عقد و پيش از نزديكى كردن بفهمد كه مرد عنّين است و نمى‌تواند نزديكى كند، اگر به حاكم شرع مراجعه كند و با دستور او يك سال بعد از آن صبر كند و در اين مدّت شوهر نتواند با زن خود يا با زن ديگرى نزديكى كند، زن مى‌تواند عقد را بهم بزند و اگر شوهر بعد از نزديكى كردن عنّين شود، زن نمى‌تواند عقد را بهم بزند و اگر شوهر را قبل از نزديكى، سِحر كرده باشند كه نتواند نزديكى كند، زن مى‌تواند عقد را بهم بزند.

در تمامى عيبها اگر مرد يا زن به ازدواج راضى شوند، پس از آن نمى‌توانند عقد را بهم بزنند.

[مسأله 2382]

مسأله 2382 اگر مرد يا زن، بواسطۀ يكى از عيبهايى كه در دو مسألۀ پيش گفته شد عقد را به هم بزند، بايد بدون طلاق از هم جدا شوند (1)

(1) بهجت : از هم جدا مى‌شوند و طلاق لازم نيست.

خوئى ، تبريزى ، سيستانى : رجوع كنيد به ذيل مسأله 2381