[مسأله 2349]

مسأله 2349 اگر در نگهدارى چيزى كه عاريه كرده كوتاهى نكند و در استفادۀ از آن هم زياده روى ننمايد (1) و اتفاقاً آن چيز تلف شود ضامن نيست، ولى چنانچه شرط كنند كه اگر تلف شود عاريه‌كننده ضامن باشد، يا چيزى را كه عاريه كرده طلا و نقره باشد، بايد (2) عوض آن را بدهد.

(1) سيستانى : در آن تصرّف غير مجاز هم ننمايد. .

(2) بهجت : بنا بر أظهر بايد. .

مكارم : مسأله هرگاه چيزى را كه به عاريت گرفته تلف شود ضامن نيست، مگر اين كه در حفظ آن كوتاهى كرده باشد، همچنين اگر عاريه دهنده شرط ضمان كرده باشد، يا چيزى را كه عاريه كرده طلا و نقره يا زينت آلات ساخته شده از آنها باشد، در اين دو صورت نيز اگر تلف شود بايد عوض آن را بدهد.

[مسأله 2350]

مسأله 2350 اگر طلا و نقره را عاريه نمايد و شرط كند كه اگر تلف شود ضامن نباشد (1) چنانچه تلف شود ضامن نيست.

(1) گلپايگانى ، صافى : صحّت آن شرط اشكال دارد، ولى شرط سقوط يا اِسقاط ما فى الذّمّه مانعى ندارد.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسألۀ 2349

فاضل : مسأله اگر طلا و نقره را عاريه نمايد و اتّفاقاً بدون افراط و تفريط از بين برود، ضامن است هر چند شرط هم نكرده باشند. بلى، اگر ضمن عاريه كردن طلا و نقره شرط كند كه اگر از بين رفت ضامن نباشد و اتفاقاً تلف شود، ضامن نيست.

[مسأله 2351]

مسأله 2351 اگر عاريه دهنده بميرد، عاريه گيرنده بايد چيزى را كه عاريه كرده به ورثۀ او بدهد.

مكارم : مسأله هر گاه عاريه دهنده بميرد، بايد چيزى را كه عاريه شده به ورثۀ او بدهند و اگر عاريه دهنده ديوانه شود، بايد آن را به ولىّ او داد.

سيستانى : مسأله اگر عاريه دهنده بميرد، عاريه گيرنده بايد به همان ترتيبى كه در مسأله [2339]در صورت فوت صاحب مال در مورد وديعه گذشت، عمل نمايد.

زنجانى : مسأله اگر عاريه دهنده بميرد، چنانچه دربارۀ عاريه وصيتى كرده و براى آن وصىّ تعيين كرده باشد، عاريه گيرنده بايد چيزى را كه عاريه كرده به وصىّ او بدهد و اگر وصيتى نكرده يا براى آن وصىّ تعيين نكرده باشد، بايد آن را به ورثه يا ولىّ يا وكيل آنها بدهد.

[مسأله 2352]

مسأله 2352 اگر عاريه دهنده طورى شود كه شرعاً نتواند در مال خود تصرّف كند مثلاً ديوانه شود (1) عاريه‌كننده بايد مالى را كه عاريه كرده به ولىّ او بدهد.