(1) خوئى ، تبريزى : بنا بر احتياط نمى‌توانند. .

سيستانى ، زنجانى : بنا بر احتياط واجب نمى‌توانند. .

(2) اراكى : شرط كنند در مدّتى كه معيّن كرده‌اند. .

مكارم : رجوع كنيد ذيل مسأله 2316)

[مسأله 2318]

مسأله 2318 هرگاه انسان در موقع ضامن شدن، بتواند طلب طلبكار را بدهد اگر چه بعد فقير شود، طلبكار نمى‌تواند ضامن بودن او را به هم زند و طلب خود را از بدهكار اوّل مطالبه نمايد و همچنين است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولى طلبكار بداند و به ضامن شدن او راضى شود

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

مكارم : مسأله هرگاه ضامن در موقع ضمانت توانايى پرداختن بدهى را داشته باشد، طلبكار نمى‌تواند ضمانت او را فسخ كند و طلب خود را از بدهكار اوّل مطالبه نمايد، همچنين اگر ضامن در آن موقع فقير باشد ولى طلبكار اين مطلب را بداند و به ضامن شدن او راضى شود حقّ فسخ ندارد، امّا اگر ضامن از همان اوّل فقير باشد و طلبكار هم نداند و بعد متوجه شود مى‌تواند ضامن بودن او را فسخ كند.

[مسأله 2319]

مسأله 2319 اگر انسان در موقعى كه ضامن مى‌شود، نتواند طلب طلبكار را بدهد (1) و طلبكار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، مى‌تواند ضامن بودن او را به هم بزند (2)

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) خوئى ، سيستانى : و طلبكار چگونگى را نمى‌دانسته و بخواهد ضامن بودنِ او را به هم بزند، اشكال دارد. على الخصوص در صورتى كه ضامن پيش از اينكه طلبكار ملتفت شود قدرت پيدا كرده باشد.

تبريزى : و طلبكار عدم توانايى او را نمى‌دانسته بخواهد ضامن بودن او را به هم بزند، اشكال ندارد. ولى در صورتى كه ضامن پيش از اينكه طلبكار ملتفت شود قدرت پيدا كرده باشد به هم زدن جايز نيست.

(2) گلپايگانى : اگر چه پيش از آن كه طلبكار ملتفت شود، ضامن قدرت پيدا كرده باشد.

فاضل : ولى اگر پيش از آن كه طلبكار ملتفت شود، ضامن قدرت پيدا كرده باشد، چنانچه بخواهد ضامن بودن او را به هم بزند، اشكال دارد.

صافى : و اگر پيش از آن كه طلبكار ملتفت شود، ضامن قدرت پيدا كرده باشد احتياط لازم اين است كه طلبكار ضمانت را به هم نزند.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 2318)

زنجانى : مسأله اگر انسان در موقعى كه ضامن مى‌شود نتواند طلب طلبكار را بدهد و طلبكار چگونگى را نمى‌دانسته يا بر فرض آگاه شدن هم به ضمان رضايت مى‌داد، ضمان صحيح است و طلبكار نمى‌تواند آن را به هم بزند، ولى اگر طلبكار بر فرض آگاهى از ناتوانى ضامن، به ضمان رضايت نمى‌داد، ضمان باطل است، مگر طلبكار بعداً آن را اجازه كند دهد كه ضمان صحيح خواهد بود و نيازى به قرارداد جديد نيست.

[مسأله 2320]

مسأله 2320 اگر كسى بدون اجازۀ بدهكار ضامن شود كه بدهى او را بدهد، نمى‌تواند چيزى از او بگيرد (1)

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست