دو طلب تو هستم و معين نكند كه ضامن گندم است، يا ضامن پول، صحيح نيست (2) .

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) گلپايگانى ، صافى ، فاضل ، نورى : طلبكار و بدهكار و جنس بدهى، همه معين باشد. .

خوئى ، سيستانى ، تبريزى : طلبكار و بدهكار و جنس بدهى، همه، در واقع ( خوئى ، تبريزى : و نفس الأمر) معين باشد. .

مكارم : طلبكار و بدهكار و جنس بدهى، همه متميّز باشد. .

(2) فاضل : بنا بر احتياط واجب صحيح نيست.

زنجانى : مسأله بنا بر احتياط در صورتى انسان مى‌تواند ضامن شود كه طلبكار و بدهكار و جنس بدهى همه در واقع معيّن باشد، هر چند در نزد طرفين معلوم نباشد؛ مثلاً اگر طلبكار بدهى بدهكار يا نام شخص بدهكار را در دفتر خود نوشته و فعلاً مجهول باشد، در اين صورت اگر شخص ضامن بگويد: بدهى فلانى هر چه باشد، يا بدهى هر يك از اين دو نفر يا چند نفر كه به تو بدهكار است، من به عهده مى‌گيرم، ظاهراً اين گونه ضمان صحيح است. ولى اگر دو نفر از كسى طلبكار باشند و انسان بگويد من ضامن هستم كه طلب يكى از شماها را بدهم، چون معين نيست كه طلب كدام يك را ضمانت كرده، ضامن شدن او باطل است و نيز اگر كسى از دو نفر طلبكار باشد و شخصى بگويد من ضامن هستم كه بدهى يكى از آن دو نفر را به تو بدهم، چون معين نكرده كه بدهى كدام را مى‌دهد ضامن شدن او باطل است، همچنين اگر كسى از ديگرى مثلاً ده كيلو گندم و ده كيلو جو طلبكار باشد و شخصى بگويد من ضامن يكى از دو طلب تو هستم و معين نكند كه ضامن گندم است يا ضامن جو، صحيح نيست.

[مسأله 2315]

مسأله 2315 اگر طلبكار طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمى‌تواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر مقدارى از آن را ببخشد، نمى‌تواند آن مقدار را مطالبه نمايد. (1)

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) سيستانى : ولى اگر همۀ آن را يا بخشى از آن را هبه كند يا از باب خمس يا زكات يا صدقات و امثال آن حساب كند، ضامن مى‌تواند از بدهكار مطالبه نمايد.

گلپايگانى ، صافى : مسأله اگر طلبكار ذمۀ ضامن را از تمام طلب خود بريء كند، ضامن نمى‌تواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر از مقدارى بريء كند، نمى‌تواند آن مقدار را مطالبه نمايد.

[مسأله 2316]

مسأله 2316 اگر انسان ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد، نمى‌تواند از ضامن شدن خود برگردد

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

مكارم : مسأله شخص ضامن نمى‌تواند ضمانت خود را بدون رضايت طلبكار فسخ كند، ولى اگر ضامن يا طلبكار در قرارداد خود شرط كنند كه هر وقت بخواهند مى‌توانند فسخ كنند، مانعى ندارد.

[مسأله 2317]

مسأله 2317 ضامن و طلبكار مى‌توانند (1) شرط كنند كه هر وقت بخواهند (2) ضامن بودن ضامن را به هم بزنند

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست