س 1480: اگر مالكى كالاى خود را به كسى بفروشد و سپس مجدّداً آن را بدون آنكه حقّ فسخ بيع اوّل را داشته باشد به شخص ديگرى بفروشد، آيا اين بيع او صحيح است؟ و در صورتى كه كالاى فروخته شده نزد او موجود باشد، آيا جايز است مشترى دوم به استناد بيع دوم، آن را مطالبه كند؟ ج: بعد از اتمام بيع اوّل كالا، فروش مجدّد آن به شخص ديگر بدون اجازه مشترى اوّل، فضولى و منوط به اجازه او خواهد بود و تا بيع دوم را اجازه نداده است، حقّ دارد كالا را در هر جايى كه يافت، اخذ كند و مشترى دوم حقّ ندارد آن را از فروشنده مطالبه كند.

س 1481: شخصى زمينى را با اموال شخص ديگرى خريده است، آيا اين زمين ملك او محسوب مى‌شود يا ملك صاحب مال؟ ج: اگر زمين را با عين مال شخص ديگرى خريده باشد، در صورتى كه صاحب مال، معامله را اجازه دهد، بيع از طرف او واقع مى‌شود و خريدار حقّى در آن ندارد و اگر اجازه ندهد، بيع، باطل است. بر خلاف زمانى كه زمين را براى خودش و در ذمّه بخرد و سپس پول آن را از مال شخص ديگرى بدهد، در اين صورت زمين ملك خود او خواهد بود ولى پول آن را به فروشنده بدهكار است و همچنين ضامن مال شخصى كه پول او را به فروشنده داده است، مى‌باشد و بر فروشنده هم واجب است كه آنچه را در ابتدا به عنوان قيمت زمين دريافت كرده است به مالك آن برگرداند.

س 1482: اگر شخصى مال ديگرى را بطور فضولى بفروشد و پول آن را گرفته و براى احتياجات خود مصرف نمايد و سپس بعد از گذشت مدّت زيادى بخواهد عوض آن را به صاحب مال بدهد، آيا بايد همان مبلغى را كه از فروش مال او بدست آورده است به او بدهد يا قيمت آن را در آن زمان و يا در زمان پرداختِ عوض به او بپردازد؟ ج: اگر مالك بعد از اجازه اصل بيع، اجازه قبض ثمن را هم بدهد، بايد همان مبلغى را كه به عنوان ثمن از مشترى گرفته، به مالك بدهد و اگر اصل بيع را رد كند بايد در صورت امكان، عين مال مالك را به او برگرداند و در صورت عدم امكان بايد عوض آن را اعم از مثل يا قيمت به او بدهد و أحوط اين است كه با مالك در مورد تفاوت قيمت زمان معامله و روز اداء، مصالحه نمايد.

اولياى تصرّف

س 1483: اگر پدرى براى فرزندان صغيرش املاكى را خريدارى نمايد و صيغۀ شرعىِ عقد بيع هم جارى شود، آيا بيع با قبض و اقباض پدر بر اثر ولايتى كه بر آنان دارد، محقق مى‌شود؟ ج: بعد از تحقّق صحيح معامله از طرف پدر براى فرزند صغيرش، قبض مبيع توسط پدر به عنوان ولايت بر فرزند صغير خود، براى تحقّق بيع و ترتّب آثار بر آن كافى است.

س 1484: سرپرست اين جانب در دوران كودكى اقدام به فروش زمينم نموده و مبلغى را به عنوان بيعانه از مشترى گرفته است و نمى‌دانم كه معامله بين آنان تمام شده يا خير، ولى زمين بطور دائم در اختيار مشترى است و در آن تصرّف مى‌كند، آيا اين بيع، صحيح و بر من نافذ است، يا اينكه جايز است خودم به عنوان مالك اصلى زمين را از او پس بگيرم؟