(1) بهجت : و گاو ميش. .

(2) بهجت : و مادرش قابليّت حمل را داشته باشد. .

زنجانى : داخل سال سوم شده. .

(3) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : و احتياط واجب آن است كه گوساله نر باشد. .

صافى : و احتياط لازم آن است كه گوساله نر باشد. .

(4) بهجت : و مادرش قابليت حمل را داشته باشد. .

(5) زنجانى : يا اگر چيزى باقى مى‌ماند به ده نرسد. .

(6) سيستانى : چون اگر فقط بر اساس عددى حساب كند، دو گاو زكات نداده مى‌ماند و در بعضى موارد، مانند صد و بيست، مخيّر است

(7) گلپايگانى ، صافى : ولى در جايى كه رعايت اين جهت ممكن نيست، مثل آن كه پنجاه گاو داشته باشد احتياط آن است كه چهل را بگيرد اگر چه باز هم ده تا زياد مى‌آيد.

مكارم : مسأله گاو داراى دو نصاب است: نصاب اوّل 30 رأس است، يعنى وقتى شمارۀ گاوها به 30 رسد اگر شرايطى را كه قبلاً گفته شد دارا باشد، بايد يك گوسالۀ نر يا ماده كه لا اقل داخل سال دوم شده باشد زكات دهد. نصاب دوم 40 رأس است و زكات آن يك گوسالۀ ماده است كه لا اقل داخل سال سوم شده باشد و آنچه در بين 30 و 40 باشد زكات ندارد، مثلاً كسى كه سى و پنج گاو دارد فقط زكات 30 رأس آن را مى‌دهد و همچنين اگر از 40 گاو زيادتر شود تا به 60 نرسيده، فقط زكات همان چهل گاو را مى‌دهد و هرگاه به 60 رسيد بايد دو گوساله كه لا أقل داخل سال دوم شده بدهد، همينطور هر چه افزايش يابد آنها را سى سى يا چهل چهل و يا اگر ممكن است با 30 و 40 حساب كند و مطابق دستور بالا عمل نمايد، امّا بايد طورى حساب كند كه چيزى باقى نماند يا اگر مى‌ماند از 9 بيشتر نباشد، مثلاً كسى كه 70 رأس گاو دارد بايد به حساب 30 و 40 حساب كند و هر كدام را مطابق دستور بالا زكات بدهد و كسى كه 80 رأس گاو دارد با حساب چهل چهل حساب كند.

نِصاب گوسفند

[مسأله 1913]

مسأله 1913 گوسفند پنج نصاب دارد: اوّل: چهل و زكات آن يك گوسفند است و تا گوسفند به چهل نرسد زكات ندارد. دوم: صد و بيست و يك و زكات آن دو گوسفند است. سوم: دويست و يك و زكات آن سه گوسفند است. چهارم: سيصد و يك و زكات آن بنا بر احتياط واجب، چهار گوسفند است (1) پنجم: چهارصد و بالاتر از آن است، كه بايد آنها را صدتا صدتا حساب كند و براى هر صد تاى آنها يك گوسفند بدهد (2) و لازم نيست زكات را از خود گوسفندها بدهد، بلكه اگر گوسفند ديگرى بدهد، يا مطابق قيمت گوسفند، پول بدهد كافى است (3) ولى اگر بخواهد جنس ديگر بدهد، در صورتى بى‌اشكال است كه براى فقرا بهتر باشد (4) اگر چه لازم نيست.

(1) خوئى ، گلپايگانى ، اراكى ، تبريزى ، صافى ، بهجت ، فاضل ، سيستانى ، مكارم ، نورى ، زنجانى : چهارم: سيصد و يك و زكات آن، چهار گوسفند است. .