هر دو خشك باشند نجس نمى‌شود (2) و اگر گرد و خاك يا لباس و مانند اينها تر باشد بايد محل نشستن گرد و خاك را آب بكشند

. اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: زنجانى و بهجت نيست

(1) سيستانى: فرش خشك. .

(2) مكارم: و كافى است آن را تكان دهند، هم چنين اگر رطوبت غير مسرى داشته باشد، امّا اگر يكى از آنها تر باشد، نجس مى‌شود و اگر در نجاست گرد و غبار يا رطوبت محلّ شكّ داشته باشد آن هم پاك است.

نورى: و اگر طورى آنها را تكان دهند كه گرد و خاك نجس از آنها بريزد پاك مى‌شود.

گلپايگانى، صافى: چنانچه طورى آنها را تكان دهند كه گرد و خاك نجس از آنها بريزد، پاك مى‌شود. [پايان مسأله]

خوئى، تبريزى: چنانچه طورى آنها را تكان دهند كه گرد و خاك نجس از آنها بريزد و چيزى با رطوبت با آنها ملاقات كند، نجس نمى‌شود. [پايان مسأله]

سيستانى: چنانچه طورى آنها را تكان دهند كه مقدار متيقن از گرد و خاك نجس كه در آن بوده، از آنها بريزد، آن لباس و فرش پاك است و شستن لازم نيست.

10 اِسْتِبْراء حيوان نجاستخوار

[مسأله 220 بول و غائط حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده]

مسأله 220 بول و غائط حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده نجس است (1) و اگر بخواهند پاك شود بايد آن را استبراء كنند، يعنى تا مدتى كه بعد از آن مدت ديگر نجاستخوار به آن نگويند نگذارند نجاست بخورد و غذاى پاك به آن بدهند (2) و بنا بر احتياط واجب (3) بايد شتر نجاستخوار را چهل روز و گاو را بيست روز (4) و گوسفند را ده روز و مرغابى را پنج روز (5) و مرغ خانگى را سه روز، (6) از خوردن نجاست جلوگيرى كنند (7) و غذاى پاك به آنها بدهند. (8)

(1) مكارم: و گوشت آن نيز حرام است. .

بهجت: چنانچه در مسأله [86]گفته شد. .

(2) مكارم: اگر بخواهند پاك شود، بايد حيوان را غذاى پاك بدهند تا نام حيوان نجاستخوار از آن برداشته شود. .

(3) اراكى، گلپايگانى، صافى، سيستانى: بنا بر احتياط مستحب. .

[عبارت «بنا بر احتياط واجب» در رساله آيات عظام: فاضل، نورى و مكارم نيست]

(4) اراكى، گلپايگانى، صافى، مكارم، تبريزى: سى روز. .

(5) گلپايگانى، خوئى، تبريزى، صافى، سيستانى، بهجت، نورى: هفت يا پنج روز. .

(6) مكارم: و در حيوانات ديگر همين اندازه كه نام نجاستخوار از آن برداشته شود، كافى است.

(7) سيستانى: هر چند پيش از گذشت اين مدت به آنها نجاستخوار گفته نشود.

(8) خوئى، گلپايگانى، صافى، تبريزى: و اگر بعد از اين مدّت باز هم نجاستخوار به آنها گفته شود، بايد تا مدتى كه بعد از آن مدّت، ديگر نجاستخوار به آنها نگويند آنها را از خوردن نجاست جلوگيرى نمايند.

زنجانى: مسأله بول و غائط و عرق حيوان نجاستخوار نجس است چنانچه در