ايديهم و لعنوا بما قالوا» [1] (يعنى دست آن ها بسته باد و به خاطر اين سخن از رحمت خدا دور مانند. درست اين است كه بگوييم دست خدا از هر نظر گشوده است و هر دگرگونى كه مصلحت بداند، ايجاد مى كند و اين است معناى بداء).

سرانجام، سليمان اعتراف كرد كه بداء حق است و به مأمون روكرد و گفت: از امروز به بعد، مسئله بداء را انكار نخواهم كرد.

مأمون افزود: اگر سؤال ديگرى دارى، مطرح كن، امّا انصاف در بحث را فراموش نكن.

تحقيق امام عليه السلام در مورد مسئله اراده‌

سليمان به امام على بن موسى الرضا عليه السلام روكرد و گفت: اجازه مى فرماييد سؤال كنم؟

امام عليه السلام هر چه مى خواهى، سؤال كن.

سليمان: چه مى گويى درباره كسى كه «اراده» را يكى از اوصاف ذات خداوند هم چون حى و سميع و بصير و قدير مى داند؟ [2]

[1]. مائده/ 63.

[2]. در اين كه اراده از صفات ذات است يا صفات فعل، در ميان علماى علم كلام بحث و گفت وگوست. آخرين سخن دراين زمينه اين است كه اراده دو گونه است: اراد فاعلى و اراد فعلى. اولى به علم خداوند به نظام احسن بازگشت مى كند و علم جزء صفات ذات است، امّا دومى جزء صفات فعل محسوب مى شود. تكى امام عليه السلام در اين بحث ها روى معناى دوم است. زيرا در بيشتر آيات و روايات هنگامى كه «اراده» گفته مى شود، همين معنا مورد نظر است..