امام عليه السلام (براى اين كه بدانى وصف مريد بودن خداوند با سميع و بصير بودن متفاوت است، كافى است در اين نكته دقت كنى كه) مى گويى: «اشياى جهان حادث گرديد و با يكديگر اختلاف يافت، زيرا خداوند اراده كرده چنين باشد»، امّا در مورد سميع و بصير بودن خدا چنين تعبيرى ممكن نيست. اين خود دليل بر اين است كه اين دو وصف يكسان نيستند (يكى از صفات فعل است و ديگرى از صفات ذات).

سليمان: امّا مى دانيم خداوند از ازل مريد بوده.

امام عليه السلام آيا اراده غير از ذات اوست يا عين ذات او؟

سليمان: غير ذات اوست.

امام عليه السلام پس بايد قائل به تعدد امر ازلى باشى؛ چرا كه غير از ذات او وصف قديمى را به نام «اراده» پذيرفته اى!

سليمان: من چيزى را جز ذات او قديم ندانستم.

امام عليه السلام پس مى گويى اراده حادث است؟

سليمان: نه، حادث نيست.

در اين جا بود كه مأمون فرياد زد و گفت: اى سليمان! چرا مكابره مى كنى و جواب سر بالا مى دهى؟ انصاف بده (گاه مى گويى اراده حادث نيست، سپس مى گويى قديم هم نيست؛ پس نه حادث‌