رسيده؟

امام عليه السلام آرى، از جدم امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: خداوند دو گونه علم دارد: علمى كه مخزون و پنهان است و جز ذات پاكش كسى از آن آگاهى ندارد و بداء از اين ناحيه حاصل مى شود، و علمى كه به فرشتگان و پيامبرانش تعليم داده و علماى اهل بيت پيامبر ما نيز از آن آگاهى دارند. [1]

سپس امام عليه السلام رو به سليمان كرد و فرمود: من فكر مى كنم تو در مورد انكار بداء از سخنان يهود الهام مى گيرى!

سليمان عرض كرد: به خدا پناه مى برم كه چنين باشد! مگر يهود چه گفته اند؟

امام عليه السلام فرمود: آنها مى گويند: «دست خدا بسته است»! و مقصودشان اين است كه خدا كار خود تمام كرده و هيچ دگرگونى رخ نخواهد داد، در حالى كه خداوند مى فرمايد: «غلت‌

[1]. علم نخست، علمى است قطعى و مشروط به هيچ شرطى نيست و لذا دگرگونى در آن راه ندارد، امّا دومى مشروط به شرايطى است كه اگر آن شرايط حاصل گردد، معلوم تحقق مى يابد، در غير اين صورت، نه. مثلًا كسى به دليل انجام گناهى بناست مشمول عذاب الهى و نزول بلا گردد، ولى بعداً توبه مى كند يا كار خيرى انجام مى دهد كه عمل سوء او را جبران مى نمايد. اين جاست كه براى كسانى كه از اين شرايط آگاه نبودند، دگرگونى و بداء رخ مى دهد (دقت كنيد) ..