آنهاست كه دامانشان را فرا مى‌گيرد.

در قرآن مى‌خوانيم:

«فَالْيَوْمَ لا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَ لا تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌؛ امروز (روز رستاخيز) به هيچ كس ذره‌اى ستم نمى‌شود و جز اعمال خود شما جزائى براى شما نيست!» [1]

«وَ بَدَالَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ‌؛ اعمال بد آنها در برابر آنان آشكار مى‌گردد و آنچه را به باد مسخره مى‌گرفتند بر آنها وارد مى‌گردد». [2]

«فَلا يُجْزَى الَّذينَ عَمِلُوا السَّيِّئاتِ إِلَّا ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌؛ به آنها كه كار بد انجام داده‌اند جزايى جز اعمال آنها داده نمى‌شود». [3]

قبلًا در بحث تجسم اعمال نيز توضيحات لازم در اين زمينه داده شد.

اكنون كه اين مقدمات سه گانه روشن شد حل نهايى از دسترس ما چندان دور نيست، و براى رسيدن به آن كافى است به چند سؤال زير جواب دهيد:

فرض كنيد كسى بر اثر مصرف كردن پى در پى مشروبات الكلى در مدت يك هفته گرفتار زخم معده شديد شود به طورى كه مجبور باشد تا آخر عمر با اين درد بسازد و رنج برد، آيا اين برابرى ميان عمل بد و نتيجه آن بر خلاف عدالت است؟

حال اگر عمر اين انسان به جاى هشتاد سال، يك هزار سال و يا يك ميليون سال باشد و بايد به خاطر يك هفته هوسرانى يك ميليون سال رنج‌

[1]. سوره يس (36)، آيه 54.

[2]. سوره جاثيه (45)، آيه 33.

[3]. سوره قصص (28)، آيه 84.