بر خلاف آنچه دشمنان اسلام و ديگر اديان آسمانى تبليغ مى‌كنند، هرگز پيامبران الهى مردم را مجبور بر پذيرش اديان آسمانى نمى‌كردند، بلكه كار آنها ارائه طريق و نشان دادن راه با تكيه بر منطق و استدلال صحيح بوده، همان‌گونه كه آيه شريفه‌ «لَاإِكْرَاهَ فِى الدِّينِ» [1] اشاره به اين مطلب دارد.

سؤال: اگر ادعا مى‌كنيد كه اسلام با منطق و استدلال پيش رفت نه با زور و شمشير، پس حكمت و فلسفه جنگهاى اسلامى كه در عصر رسول خدا صلى الله عليه و آله رخ داد چه بود؟

پاسخ: طبق آنچه كه از قرآن مجيد استفاده مى‌شود تمام جنگهاى اسلامى جنبه دفاعى داشته است. لذا قرآن مى‌گويد اگر دست صلح به سمت شما دراز كردند آن را رد نكنيد. به دو نمونه توجّه فرماييد:

الف) در قسمت پايانى آيه 90 از سوره نساء مى‌خوانيم: « «فَإِنْ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمْ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا»؛ پس اگر از شما كناره‌گيرى كرده و با شما پيكار ننمودند، (بلكه) پيشنهاد صلح كردند، خداوند براى شما راهى براى تعرض بر آنان قرار نداده است».

طبق اين آيه شريفه، خداوند مى‌گويد اگر غير مسلمانان، صلح دوست و اهل همزيستى مسالمت آميزند، شما حق نداريد متعرض آنها شويد.

ب) در آيه 91 همان سوره، حكم نقطه مقابل آيه قبل را چنين بيان مى‌كند:

« «فَإِنْ لَّمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوا إِلَيْكُمْ السَّلَمَ وَيَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأُوْلَئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَاناً مُّبِيناً»؛ اگر از درگيرى با شما كنار نرفتند و پيشنهاد

[1]. سوره بقره، آيه 256.