فرمود: انى تارِكُ فيكُمُ الثِّقْلَينِ ... [1]

اين حديث به طور بسيار گسترده از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در كتابهاى معروف شيعه و اهل سنت (و در منابع معروف دست اول) نقل شده است، به طورى كه ترديدى در صدر اين حديث از پيامبر صلى الله عليه و آله باقى نمى‌ماند، و از مجموع اين احاديث به خوبى استفاده مى‌شود كه پيامبر صلى الله عليه و آله اين حديث را تنها يكبار بيان نفرموده، كه حديث يكى، و راويان بسيار باشند؛ بلكه در موارد مختلف بيان فرموده و روايات كاملًا متعدد است.

در اينجا به قسمتى از راويان حديث و كتب معروف اسلامى كه اين حديث در آن آمده است اشاره مى‌شود.

1- در صحيح مسلم كه از معروف ترين منابع دست اول اهل سنت مى‌باشد تا آنجا كه مهمترين صحاح ششگانه محسوب مى‌ود، از زيد بن ارقم نقل مى‌كند كه گفت: «قامَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله يَوْماً فينا خَطيباً بِماءٍ يُدعى خُمّاً، بَيْنَ مَكَةَ وَالْمَدينَةِ فَحَمَدَاللَّهَ وَ انثْنى عَلَيْهِ، وَ وَعَظَ وَ ذَكَرَ، ثُمَ قالَ: اما بَعْدُ الا ايُّها النّاسُ فَانَّما انَا بَشَرُ، يُوشَكُ انْ يَاْتِىَ رَسُولُ رَبّى فَاجيبُ، وَانّى تارِكُ فيكُمْ ثِقْلَيْنِ: اوَلُهُما كِتابُ اللَّهِ، فيهِ الهُدى وَ النُّور، فُخُذُوا بِكِتابِ اللَّهِ وَالسْتَمْسِكُوا بِه، فَحَثَّ عَلى كِتابِ اللَّهِ وَ رَغَّبَ فيهِ، ثُمَ قالَ وَاهْلِبَيْتى، اذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فى اهْلِبَيْتى، اذَكِرُّكُمُ اللَّهَ فى اهْلِبَيْتى، اذَكِرُّكُمُ فى اهْلِبَيْتى ...» [2]

«رسول خدا صلى الله عليه و آله، در ميان ما برخاست و خطبه خواند؛ در محلى كه آبى بود كه خُم ناميده مى‌شد (غدير خم) و در ميان مكه و مدينه قرار داشت‌ [3] پس حمد خدا را بجا

[1]. واژه «ثقْلَيْن» دو گونه خوانده شده، گاه بر وزن «حَرَمين» كه مفرد آن «ثَقَل» (بر وزن حَرَم) است به معنى چيز گرانمايه و پر ارزش و به معنى متاع مسافر نيز آمده است. و گاه‌ «ثَقْلَين» (بر وزن سِبْطَين) خوانده شده كه آن هم به معنى شيئ سنگين وزن است. نويسنده كتاب التحقيق معتقد است كه اوّلى به معنى گرانمايه معنوى است، و دومى اعم است ضمنا بايد توجه داشت كه «ثَقَل» (به وزن حرم) صفت مشبه، و «ثِقْل» (بر وزن سبط) اسم مصدر است.

[2]. صحيح مسلم جلد 4، صفحه 1873.

[3]. در پاورقى صحيح مسلم آمده است كه غدير خم سه ميل تا جحفه فاصله دارد.