مشاهده عالم غيب مى‌باشد چنان تقوايى در آنها مى‌آفريند كه مى‌تواند عامل باز دارنده نيرومندى در برابر انگيزه‌هاى هوا و هوس باشد.

كوتاه سخن اين‌كه مطالعه انگيزه‌هاى گناه از يك‌سو، و مطالعه سطح آگاهى و تقواى انبياء كه به خاطر ارتباط با عالم غيب پيدا مى‌شود از سوى ديگر، سبب مى‌شود كه ما باور كنيم آنها از هرگونه گناه مصون و محفوظاند.

در روايتى از اميرمؤمنان على عليه السلام اشاره كوتاه و پرمعنايى به نكته اوّل شده است؛ و مى‌فرمايد: «قَرَنَتِ الْحِكْمَةُ بِالْعِصْمَةِ»: «دانش با عصمت قرين است». [1]

اگرچه «عصمت» در اين‌جا به معناى عام يعنى هرگونه نگهدارى و در هر مرحله از گناه مى‌باشد؛ ولى به هر حال شاهدى بر مقصود ما حساب مى‌شود.

در حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمود: «الْمَعْصُومُ هُوَ الْمُمْتَنِعُ بِاللَّهِ مِنْ جَميعِ الْمَحَارِمِ، وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالى‌ وَ مَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِىَ الى‌ صِراطٍ مُسْتَقيم‌»: «معصوم كسى است كه با استمداد از خداوند از جميع گناهان خوددارى كند، همان‌گونه كه خداوند متعال فرمود: «هركس از پروردگار استمداد جويد به راه راست هدايت شده است"». [2]

اين حديث ممكن است اشاره به نكته دوّم يا هر دو نكته بوده باشد همين معنا به طور مشروح‌ترى در حديثى از هشام بن حكم نقل شده است: ابن ابى عمير كه از بزرگان اصحاب امام صادق عليه السلام است مى‌گويد: «من در تمام طول مصاحبت و دوستى‌ام با هشام سخنى بهتر از آنچه درباره" عصمت امام" بيان كرد نشنيدم، و آن اين‌كه روزى از او پرسيدم آيا امام معصوم است؟» «گفت: «آرى».

به او گفتم: «صفت" عصمت" در او چگونه است؟ و با چه وسيله مى‌توان آن را شناخت؟» در پاسخ گفت: «جميع گناهان از چهار چيز سرچشمه مى‌گيرد، و پنجمى ندارد: حرص و حسد و غضب و شهوت و چون اين چهار صفت در امام وجود

[1]. غررالحكم.

[2]. بحارالانوار، جلد 25، صفحه 194، حديث 6 و آيه 101 سوره آل عمران.