تقاضا مى‌كنيد، فردوس را تقاضا كنيد كه وسط بهشت، و قسمت اعلى و برتر آن است و بر فراز آن عرش خداست و از فردوس نهرهاى بهشتى سرچشمه مى‌گيرد»!. [1]

در حديث ديگرى از امير مؤمنان علي عليه السلام چنين مى‌خوانيم: (لِكُلِّ شَى‌ءٍ ذِروَةُ وَ ذِرْوَةُ الجنة الفردوس و هي لمحمّد و آل محمّد) «براى هر چيزى محل اعلائى است و محل اعلاى بهشت فردوس است و آن براى محمّد صلى الله عليه و آله و سلم و آل‌محمّد عليه السلام است. [2]

و بالاخره در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه در تفسير اين آيه فرمود: آيه درباره ابوذر و سلمان و مقداد و عمار ياسر نازل شده، (جَعَلَ اللَّه لَهُمْ جَناتُ الفِردوسِ نُزلًا اي مأوى و منَزلًا): خداوند باغ‌هاى فردوس را منزلگاه آنها قرار داده». [3]

روشن است كه ميان حديث دوّم و سوّم تضادى نيست، چرا كه افراد با ايمان و الا مقامى همچون ابوذر و سلمان و ... كه پيروان راستين محمّد و آل محمّد عليهم السلام هستند در واقع در زمره آنها قرار دارند.

در اينكه‌ «نزلًا» در اينجا چه معنا دارد؟ بعضى آن را به معناى منزلگاه و محل سكونت دانسته‌اند، همان گونه كه در حديث امام صادق عليه السلام به آن اشاره شده است. و بعضى از مفسّران نيز گفته‌اند كه نزل به معناى وسيله پذيرائى است و يا نخستين چيزى كه ميهمان را با آن پذيرائى مى‌كنند، جمع ميان اين دو معناى نيز مانعى ندارد.

تعبير ديگر از باغ‌هاى بهشتى كه در سوره واقعه آمده است‌ «جنّاتٌ النَّعيم» است مى‌فرمايد: پيشگامان پيشگام (در ايمان و اعمال صالح) مقربانند آنها در «جنّات النعيم» و باغ‌هاى پر نعمت بهشت قرار دارند.

«جنات» جمع «جنت» است شايد اين تعبير به خاطر آن است كه هريك از بهشتيان جنتى دارند كه مجموعاً جنات مى‌شود و نعيم جمع نعمت است چون بهشت هميشه انواع نعمت‌هاى معنوى و مادى را در بر دارد، نه همچون باغ‌هاى دنيا كه گاه وسيله زحمت است و رنج و درد سر و گاه راحت و نعمت، بعلاوه باغ‌هاى دنيا هر كدام نعمتى دارد نه تمام نعمت‌ها را.

[1]. صحيح بخارى و مسلم (بنا به نقل روح‌المعانى، جلد 16، صفحه 47).

[2]. تفسير برهان، جلد 2، صفحه 495، حديث 2.

[3]. تفسير قمى (طبق نقل الميزان ذيل آيه مورد بحث).