جالب اينكه نخست از مقام قرب آنها سخن مىگويد (اولئِكَ المُقَرَّبُونَ) و سپس از «جنات
النعيم» و پيداست كه جنات النعيم با آنهمه نعمت و با آنهمه عظمت در برابر مقام قرب
الهى قطرهاى در برابر دريا است.
اين تعبير (جنة النعيم- جنات النعيم) ده بار در آيات قرآن مجيد آمده و تكرار
آن دليل بر تأكيد و اهميت آن است. [1]
قابل توجه اينكه در اين جهان هر قدر انسان به مبادى قدرت نزديكتر و مقربتر
مىشود نگرانى او بيشتر است، زيرا دائماً در وحشت و اضطراب خواهد بود مبادا نظر آن
مبدأ قدرت به خاطر پيش آمدى نسبت به او برگردد، و به بدترين عقوبتش گرفتار كند و
لذا ارباب معرفت هميشه انسانهاى با شخصيت را از «قرب سلطان» بر حذر مىداشتند،
ولى قرب پروردگار درست عكس آن است، و ثمره محصولش، آرامش، لذت معنوى و روحانى و
نات النعيم است.
اين نكته نيز شايان دقت است كه در روايات متعددى كه در ذيل آيه شريفه ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَومَئِذٍ عَنِ النّعيمْ (تكاثر 8) وارد شده «نعيم» به «نعمت ولايت» تفسير شده است [2] و از اينجاست
كه ممكن است جنات النعيم بهشت ولايت باشد، ولايت خدا و اولياى او، و عشق ورزيدن به آنان، و بهرهگيرى
از نور معنويشان.
در اينكه «جنات نعيم» تمام بهشت را شامل مىشود يا اشاره به بخشهاى مهمى از
بهشت است دو احتمال وجود دارد، از يك سو وعده الهى در اين قسمت به مقربان ممكن است
دليل بر احتمال دوم باشد به خصوص اينكه شبيه همين تعبير در آيه 88 و 89 همين سوره
به چشم مىخورد فَامّا انْ كانَ مِنَ المُقَرَّبينَ
فَروحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعيمٍ» واقعه
88 و 89.
***
در ششمين و آخرين بخش از اين آيات
اشاره سربستهاى به چهار بهشت از بهشتهاى الهى شده و ويژگىهاى آنها را، دو به
دو، بيان فرموده است، مىفرمايد: «براى كسانى كه از مقام پروردگارشان بترسند