كه با معناى قبل چندان تفاوتى ندارد. [1]

تفسير و جمع‌بندى:

ما به تو قائم چو تو قائم به ذات‌

در اوّلين و دومين آيه ضمن اشاره به وحدانيت خداوند سخن از حيات و قيوميّت است مى‌فرمايد: «هيچ معبودى جز خداوندِ يگانه زنده و پاينده نيست، (خداوندى كه قائم به ذات خويش است، و موجودات ديگر، قائم به او)»: اللَّهُ لا الهِ الّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ‌

همان‌گونه كه اشاره شد حيات در مورد خداوند با آنچه در مورد انسان و حيوان و گياه گفته مى‌شود متفاوت است، حيات او حيات حقيقى است، زيرا عين ذات او است نه عارضى است و نه موقّت.

حيات در او به معناى علم و قدرت است- همان دو وصف كه در بحث‌هاى گذشته مشروحاً تفسير شد- چرا كه نشانه اصلى حيات اين دو است.

او نه تنها قائم به ذات خويش است كه قيام موجودات ديگر و ربوبيت و تدبير آنها در تمام امور به او است.

كوتاه سخن اين كه حيات او هيچ شباهتى به حيات ساير موجودات زنده ندارد، حيات او ذاتى ازلى ابدى تغيير ناپذير و خالى از هرگونه نقص و محدوديت است، حيات او بيانگر احاطه علمى او به هر چيز، و توانايى او بر هر كار است.

[1]. مقائيس اللغه، مفردات راغب و لسان العرب.