نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 579
اگر در جامعهاى غيبت نباشد مردم به يكديگر اعتماد مىكنند. بسيارى از اوقات،
اختلافات و خونريزى و جنگ ناشى از غيبت است.
مهم اين است كه بدانيم سرچشمه مفاسد اجتماعى بدبينى است و منشأ بدبينى هم غيبت
است براى اينكه اگر غيبت نباشد بدبينى هم نيست و اگر بدبينى نباشد آن فجايع رخ
نخواهد داد.
غيبت راههاى مختلفى دارد. بعضى وقتها انسان خيال مىكند دارد عبادت مىكند،
امّا در واقع هم غيبت است و هم ريا.
يكى از علماى اخلاق مىگويد: اينكه بعضى مىگويند حيف كه شرع دهانم را بسته
است، بگذار بگذرم. چنين كسى دو گناه كرده است، هم غيبت كرده و هم ريا. اينكه
مىگويد شرع دهانم را بسته، معنايش اين است كه اين شخص هزاران جنايت كرده كه من
نمىخواهم بگويم كه اگر انسان اصل گناه او را بيان مىكرد شايد يكدهم اين قبح را
نداشت و علاوه بر اين دارد جانماز آب مىكشد و ريا مىكند.
مفهوم غيبت
غيبت اين است كه در غياب كسى سخنى بگويند، منتها سخنى كه عيبى از عيبهاى او
را فاش سازد، خواه اين عيب جسمانى باشد يا اخلاقى، در اعمال او باشد يا در سخنش، و
حتّى در امورى كه مربوط به اوست مانند لباس، خانه، همسر و فرزندان و جز اينها.
بنابراين اگر كسى صفات ظاهر و آشكار كسى را بيان كند غيبت نيست مگر آنكه قصد مذمّت
و عيبجويى داشته باشد كه در اين صورت حرام است. مثل اينكه در مقام مذمّت بگويد آن
مرد نابينا، يا كوتاه قد، يا سياهرنگ است.
به اين ترتيب ذكر عيبهاى پنهانى به هر قصد و نيّتى كه باشد غيبت و حرام است و
ذكر عيبهاى آشكار اگر به قصد مذمّت باشد آن نيز حرام است.
نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 579