برترين مردمان‌

7

يا عَليُّ، ثَلاثٌ مَن لَقِىَ اللّهَ بِهِنَّ فَهُوَ مِن افضَلِ النّاسِ. مَن اتَى اللّهَ بِما افتَرَضَ اللّهُ عَلَيهِ فَهُوَ مِن اعبَدِ النّاسِ وَ مَن وَرَعَ عَن مَحارِمِ اللّهِ فَهُوَ مِن أورَعِ النّاسِ وَمَن قَنَعَ بِما رَزَقَهُ اللّهُ فَهُوَ مِن اغنَى النّاسِ.

اى على، كسى كه خدا را با سه چيز ملاقات كند بهترين مردم است: هر كه واجبات الهى را به‌جا آورَد عابدترين مردم است، هر كه از محارم الهى بپرهيزد باورع‌ترين مردم است، هر كه به روزى خدا قانع باشد از بى‌نيازترين مردم است.

بحارالانوار، ج 77، ص 45

نور هدايت‌

«لقاء اللّه» [1] در اينجا اشاره به مقام شهودى است كه مردم در قيامت پيدا

[1]. اين تعبير در قرآن مجيد معمولًا اشاره به قيامت است و چون ملاقات حسّى درباره پروردگار مفهوم ندارد، زيرا او جسم نيست، در نتيجه برخى مفسّران ناچار شده‌اند به‌اصطلاح مضافى در تقدير بگيرند و بگويند منظور «لقاء ثواب اللّه» يا «ملاقات فرشتگان خدا» است. امّا «لقاء» را در اينجا مى‌توان به‌معناى لقاى حقيقى و با چشم دل گرفت، زيرا در قيامت حجاب‌ها كنار مى‌رود و عظمت خدا و آيات او از هر زمان ديگر روشن‌تر جلوه مى‌كند، انسان به مقام شهود باطنى و ديد قلبى مى‌رسد و هر كس به مقدار معرفت و عمل صالحش به مرحله عالى‌ترى از اين شهود نايل مى‌آيد.

فخررازى در تفسيركبير در ذيل آيه 44 سوره احزاب بيان جالبى دارد كه با آنچه گفتيم قابل جمع است. وى مى‌گويد: انسان در اين دنيا به سبب غرق شدن در امور مادّى و تلاش براى معاش، غالباً از خدا غفلت مى‌كند، ولى در قيامت كه همه اين مشغوليت‌هاى فكرى برطرف مى‌شود انسان با تمام وجود رو به پروردگار عالم مى‌آورَد و اين است معناى لقاء اللّه. (رجوع شود به: تفسير نمونه، ذيل آيه 44 سوره احزاب).