آزادى وجود دارد [1] كه همگى نشان دهنده اهتمام قرآن بر رهائى و آزادى انسانها است، درباره‌

پيامبر (صلى الله عليه وآله) مى‌فرمايد:

(وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْاغْلالَ الَّتِى كَانَتْ عَلَيْهِمْ»:

«پيامبر بارهاى گران و زنجيرهائى كه بر (دوش و گردن) آنها است برمى‌دارد». [2]

«اصْر» در اصل به معنى حبس است و اگر به بار سنگين اطلاق شده براى اين است كه بار سنگين، انسان را حبس و مانع از فعّاليت او مى‌شود و اگر به عهد و پيمان و يا مجازات و كيفر (اصر) گفته مى‌شود به خاطر محدوديتى است كه براى انسان ايجاد مى‌كند. [3]

پيامبران و جانشينان آنها آمدند، تا عوامل حبس و سلب آزادى را از بشر بردارند و با باز كردن غل و زنجير اسارتها، نسيم آزادى را بر روانهاى فسرده و فرسوده بدمند، و نغمه حرّيت را ساز كنند، زنجير جهل و نادانى، بت‌پرستى، تبعيضات و زندگى طبقاتى و غيره را از دست و پا و دوش و گردن اين انسان بردارند.

«اغْلال» جمع «غُلّ» و بنابر آنچه از موارد استعمال آن استنباط مى‌شود زنجيرها و قيدهائى بوده كه گاهى بر دست و پا و گردن مى‌گذاشته‌اند، در قرآن در موارد مختلف استعمال شده است: غُلّت ايْديهم- اذا الاغلال فى اعْناقهم- و لا تَجْعَل يَدَكَ مَغْلُولَةً الى عُنُقِك.

در سروه بلد كه مواهب ظاهرى و باطنى خداوند را بيان مى‌كند مى‌فرمايد: «أَلَمْ نَجْعَلْ لَّهُ عَيْنَيْنِ* وَلِسَاناً وَشَفَتَيْنِ* وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ* فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ* وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ* فَكُّ رَقَبَة* أَوْ إِطْعَامٌ فِى يَوْم ذِى مَسْغَبَة* يَتِيماً ذَا مَقْرَبَة* أَوْ مِسْكِيناً ذَا مَتْرَبَة»: «آيا براى او (انسان) دو چشم‌

و يك زبان و دو لب قرار نداديم و او را به خير و شرّ هدايت نكرديم، ولى او (انسان ناسپاس) از آن گردنه مهم بالا نرفت، و

[1]. سوره البلد، آيه 13.

[2]. سوره الاعراف، آيه 157.

[3]. تفسير نمونه، جلد 6، صفحه 398 ..