ناراحتى اظهار مى‌دارد. [1]

[باسِقاتٍ:]

«وَ النَّخْلَ باسِقات»

«باسِقاتٍ» جمع‌ «باسقه» به معناى مرتفع و بلند است. [2]

[باطل:]

«أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ»

«باطل» يعنى پندارها، خيال‌ها، نيرنگ‌ها، افسانه‌هاى خرافى، كارهاى بيهوده و بى‌هدف و هرگونه انحراف از قوانين حاكم بر عالم هستى. در اين كه منظور از «باطل» در سوره‌ «بقره» چيست؟ تفسيرهاى مختلفى ذكر كرده‌اند: بعضى، آن را به معناى اموالى كه از روى غصب و ظلم به دست مى‌آيد دانسته‌اند. بعضى اشاره به اموالى كه از طريق قمار و مانند آن فراهم مى‌گردد.

و بعضى آن را اشاره به اموالى مى‌دانند كه از طريق سوگند دروغ (و انواع پرونده‌سازى‌هاى دروغين به دست مى‌آيد). ولى ظاهر اين است مفهوم آيه عموميت دارد و همه اين مسائل و غير اينها را شامل مى‌شود؛ زيرا «باطل» كه به معناى زايل و از بين رونده است، پس همه را در بر مى‌گيرد. و اگر در بعضى از روايات، از امام باقر عليه السلام تفسير به‌ «سوگند دروغ»، و در روايتى از امام صادق عليه السلام تفسير به‌ «قمار» شده است، در واقع از قبيل بيان مصداق‌هاى روشن است. [3]

[باغٍ:]

«فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ»

«باغٍ» يا «باغى» از مادّه‌ «بغى» به معناى طلب است؛ و «عادٍ» يا «عادى» از مادّه‌ «عدو» به معناى تجاوز مى‌باشد، و در سوره‌ «نحل» به معناى طلب لذت، و يا حلال شمردن حرام الهى تفسير شده است.

البته، در رواياتى كه از طرق اهل‌بيت عليهم السلام به ما رسيده، گاهى‌ «باغى» به معناى‌ «ظالم» و «عادى» به‌معناى‌ «غاصب» تفسير شده، حتى‌ «باغى» به معناى كسى كه بر ضد امام، قيام كند و «عادى» به معناى‌ «دزد» آمده است. [4]

[بال:]

«وَ أَصْلَحَ بالَهُمْ»

«بال» به معانى مختلفى آمده است از جمله حال، كار، قلب، وبه‌گفته‌ «راغب» در «مفردات» به معناى «حالات پر اهميت» است. [5]

[بِالْحَقِّ:]

«بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ»

تعبير «بِالْحَقِّ» اشاره به اين است كه آنچه در اينجا آمده، خالى از هر گونه خرافات و

[1]. قيامة، آيه 24 (ج 25، ص 308)

[2]. ق، آيه 10 (ج 22، ص 245)

[3]. بقره، آيه 188 (ج 2، ص 11)؛ محمّد، آيه 3 (ج 21، ص 413)

[4]. انعام، آيه 145 (ج 6، ص 27)؛ نحل، آيه 115 (ج 11، ص 477)

[5]. محمّد، آيه 2 (ج 21، ص 412)