به اين كه: نظام ويژه نور و ظلمت، در برابر قدرت پروردگار، چيز ساده و آسانى است، و كلمه‌ «الَيْنَا» نيز تأكيد بر همين قدرت الهى است. [1]

[يُسِيغُهُ:]

«وَ لا يَكَادُ يُسيغُه»

«يُسِيغُهُ» از مادّه‌ «اساغة» به معناى ريختن نوشابه در حلق است. [2]

[يُشاقِق:]

«يُشاقِقِ الرَّسُولَ»

«يُشاقِق» از مادّه‌ «شقاق» به معناى مخالفت آگاهانه، توأم با عداوت و دشمنى است. [3]

[يُصْحَبُون:]

«مِّنَّا يُصْحَبُونَ»

«يُصْحَبُون» از باب‌ «افعال» در اصل، به اين معناست كه چيزى را به عنوان يارى و حمايت در اختيار شخصى قرار دهند، و در اينجا اشاره به اين است كه: اين بت‌ها نه ذاتاً قدرت دفاع دارند، نه از ناحيه پروردگار چنين نيروئى در اختيارشان گذاشته شده است و مى‌دانيم هر نيروى دفاعى در عالم هستى يا بايد از درون ذات چيزى بجوشد و يا از ناحيه خدا داده شود. [4]

[يُصْدِرَ:]

«حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعآءُ»

«يُصْدِرَ» از مادّه‌ «صدر» به معناى خارج شدن از آبگاه است. [5]

[يَصْدُرُ:]

«يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ»

«يَصْدُرُ» از مادّه‌ «صَدْر» (بر وزن صبر) به معناى خارج شدن شتران از آبگاه است كه به صورت انبوه و هيجان زده بيرون مى‌آيند، به عكس‌ «ورود» كه به معناى داخل شدن آنها در آبگاه است و در اينجا كنايه از خروج اقوام مختلف از قبرها و آمدنشان در محشر براى حسابرسى است.

اين احتمال، نيز داده شده: منظور خروجشان از محشر، و حركت به سوى جايگاهشان در بهشت و دوزخ است. معناى اول، با آيات گذشته تناسب بيشترى دارد. [6]

[يَصَّدَّعُون:]

«يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ»

تعبير به‌ «يَصَّدَّعُون» از مادّه‌ «صدع»، در اصل به معناى «شكستن» و «شكافتن ظرف» است، ولى تدريجاً به معناى هرگونه پراكندگى و تفرق به كار رفته است، و در اينجا، اشاره به جدايى صفوف بهشتيان و دوزخيان مى‌باشد كه هر يك از اين دو صف، نيز به صفوفى تقسيم مى‌شوند، به‌

[1]. فرقان، آيه 46 (ج 15، ص 130)

[2]. ابراهيم، آيه 17 (ج 10، ص 351)

[3]. نساء، آيه 115 (ج 4، ص 170)

[4]. انبياء، آيه 43 (ج 13، ص 452)

[5]. قصص، آيه 23 (ج 16، ص 68)

[6]. زلزله، آيه 6 (ج 27، ص 250)