[أَكْبَر:]

«دُونَ الْعَذابِ الأَكْبَرِ»

تعبير به‌ «أَكْبَر» (بزرگ‌تر) كنايه از شدت و سختى عذاب است. [1]

[إكتساب:]

«بَلى‌ مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً»

«اكتساب» از مادّه‌ «كسب» به معناى تحصيل كردن و به دست آوردن است؛ و مفهوم وسيعى دارد كه هم كوشش‌هاى اختيارى را شامل مى‌شود و هم آنچه را كه انسان به وسيله ساختمان طبيعى خود مى‌تواند به دست بياورد. [2]

[أَكْفِلْنِيها:]

«فَقالَ أَكْفِلْنيها»

«أَكْفِلْنِيها» از مادّه‌ «كفالت» در اينجا كنايه از واگذار كردن است (معناى جمله اين است كه كفالت آن را به من واگذار؛ يعنى آن را به من ببخش). [3]

[أُكُل:]

«مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ»

«أُكُل» (با ضم الف و سكون يا ضم كاف) به معناى چيزى است كه خورده مى‌شود (از مادّه‌ «أَكْل» به معناى خوردن)؛ و به معناى هر گونه مادّه خوراكى است. [4]

[أَكمَام:]

«ثَمَراتٍ مِّنْ أَكْمَامِها»

«أَكمَام» جمع‌ «كمّ» (بر وزن جنّ) به غلافى مى‌گويند كه ميوه را مى‌پوشاند؛ و «كُم» (بر وزن قم) به معناى آستين است كه دست را مى‌پوشاند؛ و «كُمَّه» (بر وزن قبّه) به معناى شب كلاهى است كه سر را مى‌پوشاند. [5]

[أَكْمَه:]

«وَ أُبْرِئُ الأَكْمَهَ»

«أَكْمَه» از مادّه‌ «كمه» را بعضى به معناى نابينا تفسير كرده‌اند و بعضى به معناى شخصى كه در شب نمى‌بيند؛ ولى بيشتر مفسران و اهل لغت آن را به معناى كور مادرزاد گرفته‌اند. و بعضى از اين فراتر رفته به معناى كسى كه اصلًا محل چشم او صاف و خالى از هرگونه اثر چشم است دانسته‌اند. [6]

[أَكْنَان:]

«مِنَ الْجِبالِ أَكْنَاناً»

«أَكْنَان» جمع‌ «كِنّ» (بر وزن جنّ) به معناى وسيله پوشش و حفظ و نگهدارى است. و به همين جهت به مخفيگاه‌ها و غارها و

[1]. سجده، آيه 21 (ج 17، ص 176)؛ زمر، آيه 26 (ج 19، ص 458)

[2]. بقره، آيه 81 (ج 1، ص 377)؛ نساء، آيه 32 (ج 3، ص 462)

[3]. ص، آيه 23 (ج 19، ص 264)

[4]. انعام، آيه 141 (ج 6، ص 15)؛ سبأ، آيه 16 (ج 18، ص 73)

[5]. فصلّت، آيه 47 (ج 20، ص 336)؛ رحمن، آيه 11 (ج 23، ص 122)

[6]. آل عمران، آيه 49 (ج 2، ص 647)