[نَقير:]

«لّا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقيراً»

«نَقير» از مادّه‌ «نقر» (بر وزن فقر) به معناى كوبيدن چيزى است كه منتهى به ايجاد حفره و سوراخ شود و «منقار» را نيز به همين دليل «منقار» گفته‌اند.

بعضى مى‌گويند: «نَقِير» همان گودى بسيار كوچكى است كه در پشت هسته خرما به چشم مى‌خورد، و معمولًا كنايه از امور بسيار كوچك و حقير است. [1]

[نُقَيِّض:]

«نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً»

«نُقَيِّض» از مادّه‌ «قيض» (بر وزن فيض) در اصل به معناى پوست روى تخم مرغ است سپس به معناى مستولى ساختن چيزى بر چيز ديگر آمده. [2]

[نَكَال:]

«نَكَالَ الْآخِرَةِ وَ الأُولى‌»

«نَكَال» (بر وزن ضلال) در اصل، به معناى ضعف، ناتوانى و عجز است لذا، در مورد كسى كه از اداى حواله‌اى خوددارى مى‌كند مى‌گويند: نكول كرد.

«نكل» (بر وزن فكر) به معناى زنجير سنگين است كه انسان را ضعيف و ناتوان مى‌سازد و از حركت باز مى‌دارد، و از آنجا كه عذاب الهى نيز مايه ناتوانى است، و افراد ديگر را از ارتكاب گناه باز مى‌دارد، به آن‌ «نَكَال» گفته شده. [3]

[نَكْتَل:]

«مَعَنآ أَخانا نَكْتَلْ»

«نَكْتَل» در اصل‌ «نَكتال» از مادّه‌ «كيل» به معناى دريافت داشتن چيزى با كيل و پيمانه است. [4]

[نكث:]

«إِذا هُمْ يَنْكُثُونَ»

«نكث» (بر وزن مكث) در اصل به معناى باز كردن ريسمان تابيده است، و سپس به معناى شكستن پيمان و نقض عهد به كار رفته است. [5]

[نَكِد:]

«لا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِداً»

«نَكِد» از مادّه‌ «نَكَد» به معناى شخص «بخيل و ممسكى» است كه به آسانى چيزى به كسى نمى‌دهد و اگر هم بدهد بسيار ناچيز و كم ارزش خواهد بود، زمين‌هاى شوره‌زار و نامساعد در آيه فوق به چنين كسى تشبيه شده است. [6]

[1]. نساء، آيه 53 (ج 3، ص 537)؛ اسراء، آيه 71 (ج 12، ص 226).

[2]. زخرف، آيه 36 (ج 21، ص 76).

[3]. نازعات، آيه 25 (ج 26، ص 105).

[4]. يوسف، آيه 63 (ج 10، ص 38).

[5]. اعراف، آيه 135 (ج 6، ص 390)؛ فتح، آيه 10 (ج 22، ص 56).

[6]. اعراف، آيه 58 (ج 6، ص 262).