بنابراين‌ «بُرُوجٍ مُشَيَّدَة» به معناى قلعه‌هاى محكم است و اگر مى‌بينيم «مُشَيَّدَة» به معناى مرتفع و طولانى آمده، آن هم نيز به خاطر آن است كه بدون استفاده از گچ و مانند آن هيچ‌گاه نمى‌توانستند بناهاى مرتفع و طولانى بسازند. [1]

[مصانع:]

«تَتَّخِذُونَ مَصانِعَ»

«مصانع» جمع‌ «مصنع» به معناى مكان و ساختمان مجلل و محكم است. [2]

[مصباح:]

«كَمِشْكَاةٍ فيها مِصْباحٌ»

«مصباح»، به معناى خود «چراغ» است كه معمولًا با فتيله و يك مادّه روغنى قابل اشتعال افروخته مى‌شده است. [3]

[مُصْرِخ:]

«مَّآ أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ»

«مُصْرِخ» از مادّه‌ «اصراخ» در اصل از «صَرخ» به معناى فرياد كشيدن براى طلب كمك آمده است؛ بنابراين «مُصْرِخ» به معناى فريادرس مى‌باشد، و «مستصرخ» به معناى كسى است كه فريادرسى مى‌خواهد. [4]

[مُصْطَفَيْنَ:]

«الْمُصْطَفَيْنَ الأَخْيارِ»

«مُصْطَفَيْنَ» (به فتح فا) جمع‌ «مصطفى» است، و در اصل‌ «مُصْطَفَيَيْن» بوده، «ياء» اوّل حذف شده، و «مُصْطَفَيْنَ» شده است. [5]

[مُصْفَرّاً:]

«ريحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا»

«مُصْفَرّاً» از مادّه‌ «صفرة» (بر وزن سفره) به معناى رنگ زرد است و بعضى گفته‌اند به معناى خالى است. [6]

[مَصْفُوفَة:]

«سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ»

«مَصْفُوفَة» از مادّه‌ «صف» به اين معناست كه اين تخت‌ها در كنار يكديگر قرار گرفته، و مجلس انس عظيمى برپا مى‌كنند. [7]

[مصير:]

«لَهُمْ جَزآءً وَ مَصِيراً»

تعبير به‌ «مصير» (جايگاه و محل بازگشت) از مادّه‌ «صِيْر» بعد از تعبير به‌ «جزاء» در مورد بهشت، همه جنبه تأكيد دارد بر آنچه در مفهوم جزاء افتاده، و همه نقطه مقابلى است در برابر جايگاه دوزخيان، كه در آيات قبل از آن آمده بود كه آنها دست و پا در غل و زنجير، در مكان تنگ و محدودى افكنده مى‌شوند. [8]

[1]. نساء، آيه 78 (ج 4، ص 34)

[2]. شعراء، آيه 129 (ج 15، ص 320)

[3]. نور، آيه 35 (ج 14، ص 510)

[4]. ابراهيم، آيه 22 (ج 10، ص 377)

[5]. ص، آيه 47 (ج 19، ص 328)

[6]. روم، آيه 51 (ج 16، ص 498)

[7]. طور، آيه 20 (ج 22، ص 439)

[8]. فرقان، آيه 15 (ج 15، ص 52)؛ فتح، آيه 6 (ج 22، ص 46)