لام) به مرحله‌اى گفته مى‌شود كه، انسان بعد از مدتى جهاد با نفس و طى مراحل معرفت و ايمان، به مقامى مى‌رسد كه از نفوذ وسوسه‌هاى شياطين مصونيت پيدا مى‌كند. [1]

[مُخْلَصِين:]

«مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ»

«مُخْلَصِين» جمع‌ «مخلَص» (به فتح لام) همان گونه كه در تفسير سوره «يوسف» بيان كرديم كسى است كه به مرحله عالى ايمان و عمل پس از تعليم و تربيت و مجاهده با نفس، رسيده باشد كه در برابر وسوسه‌هاى شيطان و هر وسوسه‌گر نفوذ ناپذير شود. [2]

[مَخْمَصَه:]

«اضْطُرَّ في‌ مَخْمَصَةٍ»

«مَخْمَصَه» از مادّه‌ «خَمْص» (بر وزن لمس) به معناى «فرورفتگى» است، و به معناى گرسنگى شديد كه باعث فرورفتگى شكم مى‌شود نيز آمده است خواه به هنگام قحطى باشد يا به هنگام گرفتارى شخصى. [3]

[مِداد:]

«قُلْ لَّوْ كَانَ الْبَحْرُ مِداداً»

«مِداد» به معناى مركّب، و يا مادّه رنگينى كه به كمك آن مى‌نويسند مى‌باشد، و در اصل از «مدّ» به معناى كشش گرفته شده است؛ زيرا با كشش آن خطوط آشكار مى‌شود. [4]

[مدح:]

«مدح» به معناى هر گونه ستايش است، خواه در برابر يك امر اختيارى باشد يا غير اختيارى، فى المثل تعريفى را كه از يك گوهر گران‌بها مى‌كنيم، عرب آن را «مدح» مى‌نامد، و به تعبير ديگر مفهوم مدح، عام است در حالى كه مفهوم حمد، خاص مى‌باشد. [5]

[مُدْحَض:]

«مِنَ الْمُدْحَضِينَ»

«مُدْحَض» از مادّه‌ «ادحاض» به معناى باطل كردن و زائل نمودن و مغلوب كردن است، و در اينجا منظور اين است كه قرعه به نام او اصابت كرد. [6]

[مَدْحُور:]

«مَذْؤُماً مَّدْحُوراً»

«مَدْحُور» از مادّه‌ «دَحْر» (بر وزن دهر)، به معناى بيرون راندن توأم با ذلت و خوارى است. [7]

[مُدَّخَل:]

«مَغاراتٍ أَوْ مُدَّخَلًا»

«مُدَّخَل» از مادّه‌ «إِدِّخال» به معناى راه‌هاى پنهانى است، مانند نقب‌هايى كه در زير زمين مى‌زنند و از آن وارد محلى مى‌شوند. [8]

[1]. صافات، آيه 40 (ج 19، ص 61)

[2]. حجر، آيه 40 (ج 11، ص 88)

[3]. مائده، آيه 3 (ج 4، ص 338)

[4]. كهف، آيه 109 (ج 12، ص 618)

[5]. حمد، آيه 2 (ج 1، ص 52)

[6]. صافات، آيه 141 (ج 19، ص 172)

[7]. اعراف، آيه 18 (ج 6، ص 132)

[8]. توبه، آيه 57 (ج 7، ص 532)