responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 507

نام‌گذارى معابد به «محراب» را اين دانسته‌اند كه: محل محاربه و جنگ با شيطان و هواى نفس است. و يا از «حرب» به معناى لباسى است كه در ميدان جنگ از تن دشمن گرفته مى‌شود، چرا كه انسان در معبد بايد پوشش افكار دنيوى و پراكندگى خاطر را از خود بر گيرد. [1]

[محاق:]

هنگامى كه ماه، سى روز تمام باشد، تا شب بيست و هشتم در آسمان قابل رؤيت است، ولى در شب بيست و هشتم به صورت هلال بسيار باريك زرد رنگ، كم نور و كم فروغ در مى‌آيد، و در دو شب باقيمانده قابل رؤيت نيست كه آن را «محاق» مى‌نامند؛ البته در ماههايى كه بيست و نه روز است، تا شب بيست و هفتم معمولًا ماه در آسمان ديده مى‌شود، و دو شب باقيمانده‌ «محاق» است. [2]

[مِحال:]

«وَ هُوَ شَديدُ الْمِحالِ»

«مِحال» در اصل از «حيله» و «حيله» به معناى هر نوع چاره‌انديشى پنهانى و غير آشكار است (نه به معناى چاره‌جوئى‌هاى مخرّب كه در زبان فارسى به آن مشهور شده است)، و مسلّم است كسى كه توانايى بر چاره‌انديشى آن هم با قدرت و شدت دارد، كسى است كه هم از نظر توانايى فوق العاده است و هم از نظر علم و حكمت؛ به همين دليل بر دشمنانش مسلّط و پيروز مى‌باشد، و كسى را ياراى فرار از حوزه قدرت او نيست.

بعضى «مِحال» را از مادّه «حيله» ندانسته‌اند، بلكه از مادّه‌ «محل» و «ماحل» كه به معناى مكر و جدال و تصميم بر مجازات و كيفر مى‌باشد گرفته‌اند، ولى آنچه گفتيم صحيح‌تر به نظر مى‌رسد، هر چند هر دو معنا تقريباً قريب‌الوقوع است. [3]

[مُحْتَضَر:]

«كُلُّ شِرْبٍ مُّحْتَضَرٌ»

«مُحْتَضَر» اسم مفعول از مادّه‌ «حضور» است. [4]

[مُحْتَظِر:]

«كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ»

«مُحْتَظِر» در اصل از مادّه‌ «حظر» (بر وزن مغز) به معناى «منع» است، و لذا آغلى را كه براى گوسفندان و حيوانات درست مى‌كنند، كه مانع خروج آنها يا حمله حيوانات وحشى گردد «حظيره» مى‌نامند، و «محتظر» (بر وزن محتسِب) شخصى است كه صاحب چنين مكانى است. [5]


[1]. سبأ، آيه 13 (ج 18، ص 51)

[2]. يس، آيه 39 (ج 18، ص 406)

[3]. رعد، آيه 13 (ج 10، ص 182)

[4]. قمر، آيه 28 (ج 23، ص 64)

[5]. قمر، آيه 31 (ج 23، ص 67)

نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 507
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست