است كه در صدد «ابطال» چيزى است. [1]

[مُبْلس:]

«إِذا هُمْ فِيْهِ مُبْلِسُونَ»

«مُبْلس» از مادّه‌ «ابلاس»، در اصل به معناى اندوهى است كه از شدت ناراحتى به انسان دست مى‌دهد، و از آنجا كه چنين اندوهى انسان را به سكوت دعوت مى‌كند، مادّه «ابلاس» به معناى سكوت و بازماندن از جواب نيز به كار رفته، و از آنجا كه در شدائد، انسان از نجات خود مأيوس مى‌شود، اين ماده، در مورد يأس، نيز به كار رفته است، و نامگذارى‌ «ابليس» به اين نام به خاطر همين معناست كه مأيوس از رحمت خدا است. [2]

[مُبْلِسُونَ:]

«فَإِذا هُم مُّبْلِسُونَ»

«مُبْلِسُونَ» در اصل، از مادّه‌ «ابلاس» به معناى غم و اندوهى است كه به خاطر شدت حوادث ناگوار به انسان دست مى‌دهد و نام‌ «ابليس» نيز از همين جا گرفته شده است، و تعبير فوق نشان‌دهنده شدت غم و اندوهى است كه گناهكاران را فرا مى‌گيرد. [3]

[مُبِين:]

«هِىَ ثُعْبانٌ مُّبِينٌ»

تعبير به‌ «مُبِين» اشاره به اين است كه راستى تبديل به اژدها شد، و چشم‌بندى، تردستى و سحر و مانند آنها نبود؛ بر خلاف، كارى كه ساحران بعداً انجام دادند؛ زيرا در مورد آن مى‌گويد: آنها چشم‌بندى كردند و عملى انجام دادند كه تصور مى‌شد مارهايى است كه به حركت در آمده است.

«مبين» از مادّه‌ «ابانه» است و به طورى كه بعضى از مفسران (آلوسى در روح المعانى) گفته‌اند: اين ماده گاهى به معناى فعل لازم و گاهى متعدى آمده، در صورت اول مفهوم كلمه «مبين» همان «آشكار» خواهد بود، و در صورت دوم «آشكار كننده». [4]

[مَتاب:]

«يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً»

«مَتاب» از مادّه‌ «تَوب» مصدر ميمى به معناى‌ «توبه» است، و چون در اينجا مفعول مطلق است تأكيد را مى‌رساند. [5]

[متاع:]

«مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا»

«متاع» از مادّه‌ «مُتوع» به معناى هر چيزى است كه انسان از آن بهره مى‌گيرد، و مفهوم آن بسيار وسيع است، و تمام وسائل زندگى‌

[1]. عنكبوت، آيه 48؛ روم، آيه 58 (ج 14، صفحات 321، 513)

[2]. مؤمنون، آيه 77 (ج 14، ص 310)؛ روم، آيه 49 (ج 16، ص 493)؛ زخرف، آيه 75 (ج 21، ص 134)

[3]. انعام، آيه 44 (ج 5، ص 296)

[4]. اعراف، آيه 107 (ج 6، ص 339)؛ نمل، آيه 1 (ج 15، ص 421)

[5]. فرقان، آيه 71 (ج 15، ص 183)