مناسبت به نوجوانى كه مو در صورتش نروييده اين كلمه اطلاق مى‌شود و در اينجا منظور از «مارد» كسى است كه عارى از هرگونه خير و بركت و به تعبير خودمانى‌ «بى همه چيز»! باشد. [1]

[مَاعُون:]

«وَ يَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ»

«مَاعُون» از مادّه‌ «مَعْن» (بر وزن شأن) به معناى چيز كم است، و بسيارى از مفسران معتقدند: منظور از آن در اينجا، اشياء جزئى است كه مردم، مخصوصاً همسايه‌ها از يكديگر به عنوان عاريه يا تملك مى‌گيرند، مانند مقدارى نمك، آب، آتش (كبريت)، ظروف و مانند اينها. [2]

[مَا قَدَّمُوا:]

«وَ نَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا»

جمله‌ «مَا قَدَّمُوا» (آنچه را از پيش فرستادند) از مادّه‌ «تقديم» اشاره به اعمالى است كه انجام داده‌اند، و اثرى از آن باقى نمانده، اين احتمال نيز، در تفسير آيه وجود دارد كه‌ «مَا قَدَّمُوا» اشاره به اعمالى است كه جنبه شخصى دارد. [3]

[مَاكِثُون:]

«قالَ إِنَّكُمْ مّاكِثُونَ»

«مَاكِثُون» از مادّه‌ «مَكث»، در اصل به معناى توقف توأم با انتظار است، و شايد اين تعبير از سوى مالك دوزخ، يك نوع استهزاء است همانطور كه گاه شخص غيرمستحق تقاضاى چيزى مى‌كند مى‌گوئيم منتظر باش!. [4]

[مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ:]

«مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ»

تعبير به‌ «مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ» (چيزى كه به آن علم ندارى) اشاره به منطقى نبودن شرك است؛ چون اگر واقعاً شرك صحيح بود، دليلى بر آن وجود داشت، و به تعبيرِ ديگر، جايى كه انسان علم به چيزى نداشته باشد، بايد از آن پيروى نكند، چه رسد به اين كه علم به بطلان آن داشته باشد. [5]

[مَأوى‌:]

«مَأْويهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ»

«مَأوى‌» در اصل، به معناى پناهگاه است و اين كه در آيه بالا مى‌خوانيم: مأواى فراركنندگان از جهاد، جهنم است؛ اشاره به اين است كه آنها با فرار مى‌خواهند پناهگاهى براى خود انتخاب كنند كه از هلاكت مصون بمانند، ولى بر عكس، پناهگاه آنها جهنم مى‌شود، نه تنها در جهان ديگر، بلكه در اين جهان نيز در جهنمى سوزان از ذلت و بدبختى و شكست و محروميت، پناه خواهند گرفت.

[1]. صافات، آيه 7 (ج 19، ص 29)

[2]. ماعون، آيه 7 (ج 27، ص 386)

[3]. يس، آيه 12 (ج 18، ص 350)

[4]. زخرف، آيه 77 (ج 21، ص 135)

[5]. عنكبوت، آيه 8 (ج 16، ص 230)