سياه و خفه كننده است، (در واقعه، 34) جز شر و زيان چيزى از آن انتظار نمى‌رود، «لاكَرامَةَ فِيْهِ».

در تفسير «كَرِيم» تعبيرات گوناگونى گفته‌اند:

بعضى گفته‌اند: كريم، بخشنده‌اى است كه تمام افعالش احسان است و هرگز با بخشش خود در پى كسب سود يا دفع زيان نيست.

بعضى گفته‌اند: كريم، كسى است كه هم آنچه را بر او است و هم آنچه را بر او لازم نيست مى‌بخشد. و بعضى گفته‌اند: كريم، كسى است كه متاع كم را مى‌پذيرد، و بهاى زياد در برابر آن مى‌دهد. [1]

[كسب:]

«وَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ»

«كسب» به معناى تحصيل كردن چيزى از روى اراده و اختيار است، تعبير «كسب» شايد از اين نظر باشد كه: گنهكار در يك محاسبه كوته‌بينانه، انجام گناه را به سود خويش و ترك آن را به زيان خود مى‌پندارد. [2]

[كسرى‌:]

«كسرى‌»، اسم عام است و به تمام سلاطين ايران گفته مى‌شود. [3]

[كِسَف:]

«فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفاً»

«كِسَف» از مادّه‌ «كُسوف» (بر وزن پدر) جمع‌ «كَسفة» (بر وزن و به معناى قطعه) است، و منظور از قطعه‌هاى آسمان، قطعه سنگ‌هايى است كه از آسمان فرود مى‌آيد.

و در سوره‌ «روم» ظاهراً اشاره به قطعاتى است از ابر، كه روى يكديگر متراكم مى‌شوند و آن را غلظت و شدت مى‌بخشد، و اين به هنگامى است كه ابرها آمادّه براى نزول باران مى‌شوند. [4]

[كُشِطَتْ:]

«وَإِذَا السَّمآءُ كُشِطَتْ»

«كُشِطَتْ» از مادّه‌ «كشط» (بر وزن كشف) در اصل چنان كه «راغب» در «مفردات» مى‌گويد: به معناى «كندن پوست حيوان» است، و بنا به گفته «ابن منظور» در «لسان العرب» به معناى بر داشتن پرده از روى چيزى نيز آمده است، و لذا هنگامى كه ابرها پاره شوند و متفرق گردند اين تعبير به كار مى‌رود. و منظور از آن در آيه مورد بحث، اين است: پرده‌هايى كه در اين دنيا بر جهان ماده و عالم بالا افكنده شده، و مانع از آن است كه مردم فرشتگان يا بهشت و دوزخ- كه درون اين جهان است- را ببينند، كنار

[1]. شعراء، آيه 7 (ج 15، ص 215)؛ واقعه، آيات 44، 77 (ج 23، صفحات 239، 278)؛ انفطار، آيه 6 (ج 26، ص 229)

[2]. بقره، آيه 79 (ج 1، ص 377)

[3]. اعراف، آيه 103 (ج 6، ص 336)

[4]. شعراء، آيه 187 (ج 15، ص 365)؛ روم، آيه 48 (ج 16، ص 492)