[قرآن:]

«وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ»

«قرآن»، به معناى چيزى است كه قرائت مى‌شود و «قرآن فجر» روى هم رفته، اشاره به نماز فجر است. [1]

[قَرار:]

«في‌ قَرارٍ مَّكينٍ»

«قَرار» به معناى «محل استقرار» است. [2]

[قراطيس:]

«قَراطيسَ تُبْدُونَها»

«قراطيس» جمع‌ «قرطاس» است و اصل آن به طورى كه بعضى گفته‌اند: از يونانى گرفته شده و معناى آن- چنان كه «راغب» در كتاب «مفردات» مى‌گويد- «هر چيزى است كه روى آن مى‌نويسند».

بنابراين كاغذ معمولى و پوست حيوانات و درختان و مانند آن كه در قديم الايام نامه‌ها و كتاب‌ها را روى آن مى‌نوشتند، نيز شامل مى‌شود، ومنحصر به كاغذ معمولى نيست. [3]

[قَرْح:]

«إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ»

«قَرْح» به معناى جراحتى است كه در بدن بر اثربرخورد بايك عامل‌خارجى پيدامى‌شود. [4]

[قرش:]

«لِإيلافِ قُرَيْشٍ»

«قرش» در لغت به معناى اجتماع نيز آمده است، و چون قبيله قريش از اجتماع و انسجام خاصى برخوردار بودند، اين نام براى آنها انتخاب شده. [5]

[قَرْض:]

«تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً»

«قَرْض» در اصل به معناى قطع كردن و بريدن است، و چون با واژه‌ «حَسَن» همراه شود، اشاره به جدا كردن مال از خويشتن و دادن آن در راه خير است. [6]

[قرطاس:]

«كِتاباً في‌ قِرْطاسٍ»

«قرطاس» به معناى هر چيزى است كه روى آن مى‌نويسند، اعم از كاغذ و پوست و الواح، و اگر امروز قرطاس را فقط به كاغذ مى‌گويند، براى اين‌است كه كاغذ متداول ترين چيزى است كه روى آن نوشته مى‌شود. [7]

[قرن:]

«مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ»

«قرن» گر چه معمولًا به معناى يك زمان طولانى (صد سال يا هفتاد سال يا سى سال) آمده است، ولى گاهى- همان طور كه اهل لغت تصريح كرده‌اند- به قوم و

[1]. اسراء، آيه 78 (ج 12، ص 248)

[2]. مرسلات، آيه 21 (ج 25، ص 407)

[3]. انعام، آيه 91 (ج 5، ص 423)

[4]. آل عمران، آيه 140 (ج 3، ص 145)

[5]. قريش، آيه 1 (ج 27، ص 375)

[6]. تغابن، آيه 17 (ج 24، ص 223)

[7]. انعام، آيه 7 (ج 5، ص 203)